Paragraaf 3 Onderhoud kapitaalgoederen

Onderstaand overzicht geeft een beeld van de wijze waarop onze kapitaalgoederen zijn ondergebracht in beheerplannen en zijn vertaald in de jaarrekening.

Toelichting

In 2022 is begonnen met het opstellen van het Beheer- en Beleidsplan Wegen 2023-2027. Dit plan met bijbehorende onderbouwingen is begin 2023 vastgesteld door het college en de raad. Bij het opstellen van de bovenstaande tabellen is hier rekening mee gehouden. 

Eind 2022 is de Evaluatie Groenonderhoud 2022 afgerond en voor vaststelling begin 2023 naar college en raad gestuurd. Zowel het college als de raad hebben de evaluatie vastgesteld. In 2023 is begonnen met het opstellen van een nieuw groen beleids- en beheerplan. Dit nieuwe plan stellen we begin 2024 vast. Tot die tijd werken we op  basis van een jaarlijks exploitatiebudget.

Ook wat betreft "Kunstwerken en overige elementen" is er in 2023 de actualisatie van de objecten verder uitgewerkt, in 2024 wordt het beleids- en uitvoeringplan opgesteld.

Algemeen

Wegbeheerders hebben vanuit de Wegenwet de zorgplicht voor wegverhardingen. Dit betekent dat wij als wegbeheerder altijd verantwoordelijk zijn voor de kwaliteit (onderhoudstoestand) van de verhardingen die de gemeente in beheer heeft. Deze zorgplicht moet waarborgen dat het gebruik van de wegen veilig plaats kan vinden en schades en/of ongevallen door gebreken aan de wegverharding zoveel mogelijk worden voorkomen. Verreweg het grootste deel van de gemeentelijke wegverhardingen ligt binnen de bebouwde kom van de kernen.

In 2023 het is het Beheer- en Beleidsplan Wegen 2023-2027 vastgesteld door de raad. Dit plan geeft in hoofdlijnen het kwalitatieve en financiële niveau aan waarop het college haar taak als wegbeherende instantie wenst uit te voeren. 

Uitgangspunten bij het gemeentelijke wegbeheer voor 2024 zijn:

• Het gebruik van wegen moet te allen tijde veilig kunnen plaatsvinden. Bij calamiteiten wordt direct ingegrepen.

• Alle gemeentelijke wegen worden, conform de landelijke standaard van het Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek (CROW), op minimaal kwaliteitsniveau "B” gehouden. 

• Overlast van wegenonderhoud voor de burger wordt zoveel mogelijk beperkt.

Uitvoeringsplannen

In het kader van integraal werken combineren we de uitvoeringsplannen zoveel mogelijk met rioolvervanging en groenonderhoud. Hiervoor is in 2023 het project “ Wijkgerichte aanpak” gestart. Groot onderhoud aan wegen die binnen de Masterplannen stads- en dorpsvisies vallen stellen we uit tot uitvoering in het kader van de Masterplannen stads- dorpsvisies aan de orde is. Tot die tijd onderhouden we deze wegen dusdanig dat de veiligheid is gewaarborgd. Veelal betekent dit dat we alleen klein onderhoud uitvoeren. Ook is er begonnen met de uitrol van glasvezel in de kernen. We plegen onderhoud zoveel als mogelijk nadat de glasvezel gelegd is.

Wortelopdruk

In 2023 is er minder overlast veroorzaakt door wortelopdruk. In het groenbeleidsplan is duiding gegeven aan de te nemen maatregelen om wortelopdruk te verminderen bij bestaande en nieuwe bomen.

Kwaliteit

Het wegbeheer voeren we uit volgens de CROW-methodiek. Deze inspectie is tweedelig. Het ene jaar elementenverharding en het andere jaar asfaltverharding. In 2023 is begonnen met het herindelen van onze wegvakonderdelen zodat een inspectie een veel betere kwaliteitsindicatie laat zien en er is begonnen met een meer gerichte formulering van de opdracht naar de inspecteur. 

Financiën

Zie de toelichting op het overzicht van baten en lasten bij sub-programma 2.2. Per saldo is er sprake van een incidenteel voordeel van € 319.000.  Daarnaast is er in 2022 een voorziening achterstallig onderhoud wegen ingesteld met daarbij een dotatie van € 375.000.  Deze kosten staan nu geraamd in 2024. 

De wegenlegger is in 2023 niet vastgesteld door de provincie, naar verwachting zal dit in 2024 plaats vinden.

Risico's

Er bestaat altijd een risico dat door niet tijdig gesignaleerde gebreken aan de weg schades of ongevallen ontstaan. Het risico op schades en ongevallen door gebreken aan de verhardingen ondervangen we zoveel mogelijk door het uitvoeren van weginspecties, waarbij schadebeelden worden vastgelegd. Gebreken van ernstige aard worden vervolgens direct verholpen. Uit de inspecties blijkt dat een derde deel van de maatregelen opgepakt kan worden. Dat betekent vervolgens dat het risico twee derde deel van de maatregelen betreft.  Ook de aanleg van glasvezel is een zeker risico, omdat werken misschien uitgesteld worden. Om dit zoveel mogelijk te beperken voeren we klein onderhoud uit op postzegelniveau waar de glasvezel nog ingegraven moet worden.

Algemeen

De zorg voor de gemeentelijke riolering is vastgelegd in de wet Milieubeheer. In het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (vGRP) is het beleid met betrekking tot onderhoud, uitbreiding en verbetering van het rioleringsstelsel vastgelegd en wordt de gewenste situatie met betrekking tot de toestand en het functioneren van het gemeentelijk rioolstelsel beschreven. De kosten voor aanleg van nieuwe riolering en aanpassingen als gevolg van uitbreidingen van woonwijken of bedrijventerreinen komen ten laste van de betreffende grondexploitaties. Daarna worden de rioleringen via een areaaluitbreiding overgedragen aan beheer.

Uitvoeringsplannen

De volgende activiteiten zijn in het begrotingsjaar 2023 uitgevoerd:

Verdere completering van de rioolbeheerdata; 
Definiëren en uitvoeren van maatregelen voor onderhoud, reparatie of vervanging van hoofdriolen op basis van de inspectieresultaten en vastgesteld beleid;
Aanvang maken met het vervangingsplan Binnenstad Zierikzee;
Uitvoeringsplan tot 2028 is opgesteld in 2023.

Kwaliteit

Om de kwaliteit van riolering in beeld te houden worden inspecties uitgevoerd. In 2023 werd 1/10e deel van ons areaal geïnspecteerd. 

Ontwikkeling 

Samenwerking Afvalwaterketen Zeeland + (SAZ+)
Eén van de belangrijkste speerpunten van de SAZ+ is vroegtijdige afstemming tussen alle Zeeuwse gemeenten, Enduris en Evides. We streven naar uitbreiding van het aantal partijen (disciplines) die hieraan deelnemen, zoeken naar verbeteringen in de (proces-)afspraken en bepalen in hoeverre we dit in gezamenlijkheid voortzetten.

Financiën

Voorziening groot onderhoud riolering
Binnen de voorziening zijn geen bijzonderheden te vermelden. Via de 2e financiële rapportage 2023 is dit budget geheel doorgeschoven naar 2024-2028.

Voorziening riool vervangingsinvesteringen
Bij de vervangingsinvestering is bij de 2e financiële rapportage 2023 een groot deel van het budget doorgeschoven. In totaal is er in 2023 ongeveer € 1,25 miljoen begroot en werkelijk is er ruim € 1,32 miljoen uitgegeven. 

Toereikendheid
Beide voorzieningen zijn meerjarig toereikend

Risico’s

De risico’s zijn te overzien. Er blijven echter onzekerheden met betrekking tot de oude gewelf-riolen in de binnenstad van Zierikzee, die ook nog vaak in de achtertuinen van particulieren gelegen zijn.  

Een andere onzekerheid zijn de klimatologische ontwikkelingen. Hierbij bestaat het risico op wateroverlast, ondanks de theoretische berekeningen met neerslagintensiteiten op grond waarvan het stelsel in theorie voldoende afvoercapaciteit moet hebben.

Algemeen

Het openbaar groen is ons natuurlijk en levend kapitaal.  Groen kleedt de buitenruimte aan en zorgt ervoor dat we ons buiten prettig voelen. Wetenschappelijk is aangetoond dat groen in de openbare ruimte effect heeft op het welbevinden en de gezondheid van mensen. Het participeren in groen is rustgevend. Ook is groen een belangrijk instrument in de klimaatadaptatie, bijvoorbeeld in wateropvang en –berging en het tegengaan van hittestress. Openbaar groen kan een grote rol spelen in het vergroten van  de biodiversiteit, wat noodzakelijk is om een evenwichtige en veerkrachtige leefomgeving voor mens en dier te realiseren.

Groenbeleids en beheerplan

In 2023 is de laatste hand gelegd aan het groenbeleids en beheerplan.  Planning is dat het plan op 28  maart 2024  wordt vastgesteld door de gemeenteraad. We hebben helder verwoord wat onze doelen zijn voor het openbaar groen, welk groen (inclusief onze bomen) we willen beschermen en hoe we ons groen (inclusief onze bomen) duurzaam in stand houden. Hiermee zijn ook kaders voor nieuwe inrichtingen bepaald. We hebben afgesproken hoe bewoners kunnen participeren, hoe we kwaliteit van het groen borgen en hoe we participatie projecten/gebieden met elkaar vastleggen.  Helder is wat de kosten zijn van het onderhoud en ook de structurele vervangingen om het groen duurzaam in stand te houden op het gewenste kwaliteitsniveau. De benodigde budgetten zijn structureel opgenomen in de begroting.  

Kwaliteit

Met het nog vast te stellen groenbeheer en beleidsplan stellen we voor om de huidige ambitie voor de kwaliteit te behouden. Dit houdt in dat de ambitie voor het onderhoud in centra en accenten  kwaliteitsniveau A is (volgens de CROW-kwaliteitscatalogus). In de woon- en verblijfsgebieden hanteren we de ambitie voor kwaliteitsniveau B.  Jaarlijks wordt de behaalde kwaliteit door een externe partij getoetst.

Uitvoeringsplannen

Zoals verwoord in de visie Integraal Beheer Openbare Ruimte (IBOR) werken we zoveel mogelijk integraal. Dit wordt in 2024 verder uitgewerkt in gebiedsgericht werken. Werkzaamheden in de openbare ruimte stemmen we op elkaar af, zodat de totale openbare ruimte (van erfgrens tot erfgrens / gevel tot gevel, boven en ondergronds) achtereenvolgens wordt aangepakt voor alle disciplines. Hiermee voorkomen we overlast voor de inwoners en gaan we efficiënt om met de beschikbare middelen. We werken aan een efficiënt te beheren areaal, door een evenwicht te zoeken in dagelijks onderhoud en groot onderhoud. Wanneer regulier onderhoud niet langer effectief is (het kwaliteitsniveau is met normale inzet niet meer te behalen), vervangen we het groen of vormen we het groen om, met als uitgangspunt kwaliteitsverbetering (conform groenbeleids en beheerplan). Aanleiding kan zijn gebieds- en/of interdisciplinaire projecten of vervanging/renovatie in verband met niet functioneren, ziektes en plagen of leeftijd van de beplanting.
In vrijwel alle projecten die Openbare Werken oppakt zit een onderdeel groen. De aanleiding voor de gebiedsprojecten is in veel gevallen civiel (riolering en/of verharding). In deze projecten loopt groen mee in de onder Wegen en Riolering geplande projecten. Ook kan herinrichting onderdeel vormen van uitvoering van een masterplan stad- of dorpsvisie.

Speelruimtes

Het speelruimtebeleidsplan 2017-2026 "samen spelen" vormt het toetsingskader voor de realisatie en beheer van speelplaatsen.  Vanuit de wettelijke zorgplicht en voor een veilig gebruik van onze speelvoorzieningen worden deze twee keer per jaar geïnspecteerd door een extern bureau. Indien mogelijk worden reparaties uitgevoerd om de speeltoestellen weer veilig te maken en als repartie niet mogelijk wordt een nieuw speeltoestel geplaatst. In 2023 is de speelplaats in De Roos te Brouwershaven heringericht. Ook zijn twee nieuwe speelplaatsen aangelegd in de Noordenpolder te Zierikzee. In Bruinisse is het skateparkje vernieuwd in het Westplantsoen. Bij voetbalclub S.K.N.W.K in Nieuwerkerk is een multifunctionele speelkooi aangelegd door de vereniging. Deze voorziening is permanent toegankelijk en een mooie aanvulling op het speelaanbod voor dit dorp. Ook maken de basisscholen gebruik van deze voorziening.

Bomenbeleid

Het Bomenbeleidsplan is integraal onderdeel van het  opgestelde het groenbeleids en beheerplan.

Begraafplaatsen
Bomen en beplanting zijn belangrijk op een begraafplaats en vormen mede de sfeer en identiteit. Alle begraafplaatsen zijn in het nieuwe groenbeleidsplan onderdeel van de hoofdgroenstructuur. Ook liggen hier kansen om de biodiversiteit te vergroten en om het groen een kwaliteitsimpuls te geven. Dit kan in combinatie met een deelrenovatie of als een ruiming plaats gaat vinden, zodat een nieuwe indeling van de grafvakken gemaakt moet worden. In 2023 is een nieuw grafvak gerealiseerd op de begraafplaats in Nieuwerkerk. Ook zijn in 2023 alle strooivelden voorzien van een markering.    

Beheer oppervlaktewater bebouwd gebied

Sloten en singels zijn belangrijk voor de aan-en afvoer van water. Dit moet ongehinderd kunnen plaatsvinden. Jaarlijks worden de waterkanten gemaaid en eens in de 8 jaar wordt de bagger (sliblaag) verwijderd.  De gemeente is opgedeeld in 8 baggerblokken. In 2023 is het baggerblok Ouwerkerk / Nieuwerkerk ontdaan van de sliblaag. Doel is ook om steeds meer  (natuurvriendelijke) oevers ook ecologische te gaan beheren. Dit kan worden bereikt door bijvoorbeeld een deel van de rietkraag te laten staan. Dit biedt weer schuil-en verblijfsmogelijkheden voor flora en fauna. Het Waterschap Scheldestromen is hierbij een belangrijke gesprekspartner.  Deze partner zal uiteindelijk haar fiat moeten geven omdat zij verantwoordelijk is voor de kwaliteit en kwantiteit van het watersysteem.

Ontwikkelingen:

Verbod gewasbeschermingsmiddelen

Binnen de gemeente passen we geen chemische bestrijdingsmiddelen meer toe.  Dit geldt ook voor de sportvelden. Het beheer en onderhoud vindt plaats door extra materiaal en materieel. De onkruidbestrijding op verharding is de grootste uitdaging. Het weghalen van de voedingsbodem heeft een hoge prioriteit, hiermee wordt veel "kruidengroei" voorkomen.  Ook bij nieuwe aanleg en inrichting moet het gebied zo worden ingericht dat er zo min mogelijk "kieren en naden" overblijven en ongewenste obstakels worden voorkomen.   

Invasieve exoten

Dit is een onderdeel geworden van het nieuwe groenbeleidsplan. In 2024 gaan we dit verder uitwerken en de bestrijdingsmethoden verder onderzoeken en ook toepassen in de praktijk. Hier is ook budget voor aangevraagd.  De locaties van de Japanse Duizendknoop hebben we de laatste jaren al vastgelegd in ons digitale beheersysteem Obsurv. Wat ons gaat helpen bij de uiteindelijk bestrijding. Ook nemen we actief mee in de werkgroep exoten van de provincie Zeeland.  Zodat ons kennisniveau en netwerk in dit lastige vraagstuk optimaal blijft. 

Ziekten en plagen

Uitgangspunt is om een grotere diversiteit aan soorten toe te gaan passen.  Hierdoor worden ziekten en plagen voorkomen. We kiezen niet meer voor 25 lindebomen op lijn in de straat maar planten vijf verschillende soorten aan. Een voorbeeld hiervan is de Lange Blokweg in Zierikzee waar een deel van de bomen in 2023 is vervangen door een breder en gevarieerder assortiment.  

Biodiversiteit

We versterken de ecologische structuren en bevorderen de biodiversiteit door groen en natuur te beschermen, te ontwikkelen en te verbinden. Daartoe brachten we, in samenwerking met een brede groep betrokkenen, alle kansrijke locaties en maatregelen in beeld in de kansenkaart biodiversiteit. Een aantal projecten loopt al, zoals het akkerrandenproject, het dorpsboomgaardenproject en het vergroenen van schoolpleinen. Vanuit het onderschrijven van de Zeeuwse bijenstrategie ontwikkelen we kleinschalige biodiversiteitsprojecten in samenwerking met Zeeuwland en de imkervereniging Schouwen-Duiveland. Al deze genoemde projecten zijn samenwerkingsvormen met externe partijen. Als gemeente participeren, faciliteren en investeren we in deze projecten, die ook in 2024 doorlopen.
Biodiversiteit versterken kan ook gerealiseerd worden door aanpassingen in groeninrichting,  groenbeheer en -onderhoud. Door soorten te gebruiken die de biodiversiteit te versterken, in de onderhoudsmaatregelen en in de tijdsplanning van de maatregelen meer rekening te houden met de natuurlijke ontwikkeling kan er biodiversiteitswinst geboekt worden. Binnen de bebouwde kom passen we meer bloemenmengsels en kruidenrijk gras toe. Naast meer variatie in soorten komt dit ook ten goede aan de vragen van inwoners om meer kleur in de wijk. Kansen liggen hierbij ook in ecologisch maaibeheer. Dit laatste is een onderdeel geworden van het nieuwe groenbeheer en groenbeleidsplan wat we in 2024 verder uit gaan werken. 

Ontwikkelingen: 

Bewegen en ontmoeten

Groen in de leefomgeving en gezondheid komen op verschillende manieren bij elkaar. Ontmoeten en bewegen in de buitenruimte wordt een steeds belangrijker thema, dat onder andere de basis vormt in projecten als dorpsboomgaarden en groene schoolpleinen. Ontmoetingsplekken met beweegvoorzieningen zijn vaak burgerinitiatieven, die een plek kunnen krijgen in de buitenruimte. Jeu de boules banen, fitnesstoestellen of beweegtoestellen voor ouderen vragen een zorgvuldige inpassing en goede afspraken over gebruik en beheer. In 2023 zijn geen nieuwe projecten opgestart. Wel is afgesproken dat we eerst een beleidsnotitie beweegtoestellen maken om helder te krijgen welke uitgangspunten we hanteren voordat een beweegpark kan worden aangelegd. De cruciale vraag is steeds of de doelgroep in beeld is en of het daadwerkelijk gebruikt gaat worden. In 2024 wordt in het groengebied tussen woonlocatie Borredamme en het Pieter Zeeman Lyceum de nieuwe betonnen skatebaan aangelegd.  Ook zal in 2024 de nadere ontwikkeling van het beweegpark  worden opgepakt in het gebied waar het skatepark wordt gerealiseerd.

Klimaatadaptatie 

Groene ontwikkelingen in de buitenruimte hebben een rol in de klimaatadaptatie. Bomen en groen hebben een positief effect op de leefomgeving. Ze verbeteren de waterhuishouding, beperken opwarming en hittestress en dragen bij aan een betere luchtkwaliteit. Opvang en slim omgaan met regenwater vraagt minder verharding en meer groen. Onder andere met de actie Tegelwippen spelen we hierop in. Waar mogelijk kiezen we voor waterdoorlaatbare verharding, zoals op parkeerplaatsen. Met het strategisch planten van bomen kunnen we schaduwplekken of -routes creëren. Een meer robuuste groenstructuur met meer variatie is positief in het kader van klimaatadaptatie en biodiversiteit.
Droogte en hevige buien hebben ook invloed op het groenbeheer. Watergeven in langdurig droge periodes vraagt steeds meer tijd en geld. Met name op de natuursportvelden is dit door gebrek aan zoet water een probleem. In 2023 zoeken hebben we een rapport opgesteld waar in beeld is gebracht waar restwater op het eiland zit. Hier zitten wel kansen om openbaar groen te beregenen maar voor sportvelden liggen deze waterpunten te ver weg of zijn hoeveelheden niet toereikend. De kwetsbaarheid van natuurgrasvelden leidt daarnaast tot een toenemende vraag naar kunstgrasvelden. Hierbij wordt steeds meer de nadruk gelegd op de betekenis van een sportcomplex voor de leefbaarheid van een kern. De ervaringen met de aanleg van nieuwe kunstgrasvelden in 2022 in Nieuwerkerk en Oosterland nemen we mee in de nieuwe beleidslijn kunstgrasvelden wat in 2024 wordt opgeleverd en aan de gemeenteraad aangeboden.

Financiën

Exploitatiebudgetten groen

Doordat we in 2024 gaan werken conform het nieuw groen beheer- en beleidsplan komen de financiële budgetten ook op orde. In 2023 hadden we flinke toename op de bestedingen. Dit geeft ook duidelijk aan dat we structureel te kort komen en niet volgens vaste kaders werken. Dit is vooral te zien in de groenrenovaties die we in 2023 hebben uitgevoerd om de kwaliteit en de biodiversiteit te behouden en te versterken. Ook is de Wandeling in Zierikzee heringericht vanwege de windhoos die in dit gebied tekeer is gegaan. Bij de 2e financiële rapportage 2023 hebben we incidenteel € 30.000 bijgeraamd. Uiteindelijk sluiten we 2023 af met een aanvullend negatief resultaat van € 51.000. 

We voerden het contract onderhoud openbare ruimte conform de begroting uit.

Voorziening speelruimtes
Financieel zijn er binnen de voorziening speelruimtes geen bijzonderheden te melden.

Toereikendheid
De voorziening is meerjarig toereikend.

Risico’s

Risico’s in de openbare ruimte bestaan hoofdzakelijk uit aansprakelijkheid bij schade door gebreken aan elementen of objecten. Van belang is dat de gemeente voldoet aan haar wettelijke zorgplicht. Om hieraan te voldoen, keuren we de speeltoestellen en inspecteren we de bomen (BVC). Door het uitvoeren van inspecties en keuringen en het nemen van adequate maatregelen blijven de risico’s beperkt.

Algemeen

Wij bezitten een relatief groot aantal gebouwen. Deze gebouwen moeten op een adequate manier worden beheerd, geëxploiteerd en onderhouden. Het complete beheer is gecentraliseerd, onder andere via TOPdesk. Het cluster Centrale Beheersorganisatie Gebouwen (CBG) is hiervoor verantwoordelijk. Voor het onderhoud wordt gewerkt met een meerjarenonderhoudsplan (mjop) per gebouw. In de begroting zijn alle kosten en baten die behoren tot de centrale beheersorganisatie bij elkaar gezet, zodat hiervoor de (budget)verantwoordelijkheid is gewaarborgd.

Kwaliteit

De raad heeft het kwaliteitsniveau van het uit te voeren onderhoud vastgesteld. Uitgangspunt hierbij is vervanging van het bestaande, sober en doelmatig. Dit houdt in dat we per gebouw bekijken welke onderhoudsactiviteiten uitgevoerd moeten worden om het huidige gebruik ongehinderd voortgang te laten vinden en geen achterstallig onderhoud te laten ontstaan.
Uiteraard doen we dat binnen deze kaders zo duurzaam mogelijk en kijken we bij geplande vervangingen naar de meest duurzame en energiezuinige oplossing die binnen de beschikbare financiële middelen mogelijk is. Ook proberen we, door in de uitvoering verschillende zaken gecombineerd uit te laten voeren door onderdelen door te schuiven of juist naar voren te halen, in de planning zoveel mogelijk voordeel te halen, zodat op het gebied van verduurzaming binnen de voorziening gebouwenonderhoud al zo veel mogelijk gerealiseerd kan worden. 
Het hoofddoel binnen de voorziening gebouwenonderhoud blijft echter het onderhouden van de gebouwen die we in bezit hebben en verduurzamen via de routekaart verduurzaming gemeentelijk vastgoed.

Uitvoeringsplannen 

De uitvoeringsplannen voor 2023 zijn grotendeels conform onderhoudsplan en beleid uitgevoerd. De afwijkingen worden verder toegelicht bij het onderdeel financiën.

Ontwikkelingen

In 2019 is ingestemd met de actualisering van de meerjarige onderhoudsplanning 2019-2028 en zijn de financiële consequenties daarvan betrokken bij de integrale begrotingsvoorbereiding 2020. Deze actualisering dient om de vijf jaar plaats te vinden en staat voor 2024 wederom op de planning.  In 2023 hebben we het gemeentelijke gebouwenonderhoud opnieuw aanbesteed, deze aanbesteding is gewonnen door bouwbedrijf Boogert. Dit houd in dat we de komende jaren het reguliere onderhoud kunnen continueren met bouwbedrijf Boogert en zijn vaste contractpartners voor, installaties, schilderwerk en daken en goten. Onderdeel van deze aanbesteding is dat de winnende inschrijver met de ingang van het contract op 1 april 2024 aanvangt met het herzien van onze meerjaren onderhoudsplanningen (mjop) per gebouw. Naast het herzien van de mjop`s worden deze ook conform de routekaart verduurzaming gemeentelijk vastgoed uitgebreid naar duurzame meerjarenonderhoudplannen (dmjop) waardoor verduurzamen “geen aparte” opdracht meer is. 
Met betrekking tot het technisch beheer (uitvoeren van onderhoud) zijn we, samen met onze huisaannemer bouwbedrijf Boogert overgestapt van het  programma Topdesk naar Wish. Naast meer gebruiksgemak gaat Wish ons ook efficiencyvoordeel opleveren.

Financien 

Binnen de voorziening melden we een overschot aan de lastenkant op het onderhoud van €508.000. Hiervan is €329.000 euro over van het stadhuismuseum benodigd voor de restauratie van de toren, welke wordt doorgeschoven naar 2024 via de eerste financiële rapportage 2024.  De totale kosten van deze restauratie zijn geraamd op €509.000. Voor de bekostiging van het restant hiervan zijn inmiddels 2 subsidies beschikt.  

Op de overige gebouwengroepen is in totaal € 50.000 overgebleven. 
Verder zijn er Brim subsidies toegevoegd aan de voorziening van in totaal € 129.000.

Binnen de exploitatie is er een tekort van €141.000 veroorzaakt door een combinatie van een aantal dingen. Storingen en defecten die op de exploitatie worden geboekt nemen toe doordat onze gebouwen ouder worden, een relatie van meer klein onderhoud ten opzichte van groot onderhoud afgelopen jaar, een aantal toevoegingen aan gebouwen op verzoek van gebruikers die niet onder planmatig onderhoud te scharen waren en een aanzienlijke toename van vandalisme op met name de toiletgebouwen.

Toereikendheid

Beide voorzieningen (gebouwen en gebouwen reiniging) zijn meerjarig toereikend.

Risico`s

Binnen het gebouwenonderhoud bepaalt de beleidsmatige afdeling in principe wat er wordt uitgevoerd aan onderhoud aan een gebouw binnen zijn/haar beleidsveld. Het is bij een aantal gebouwen zo, dat bepaald is om alleen het hoogstnoodzakelijke aan onderhoud uit te voeren, omdat nog niet duidelijk is wat er met het gebouw gaat gebeuren (bijvoorbeeld afstoting). Verpaupering en vandalisme kunnen hiervan een gevolg zijn/worden.

Algemeen

In het Beheer- en Beleidsplan Openbare Verlichting 2019-2023 zijn onder andere de volgende uitgangspunten opgenomen:

• Het in stand houden van de huidige openbare verlichting, waarbij vervanging plaats vindt op basis van inspectie. Alle masten die de technische levensduur van 40 jaar hebben bereikt worden iedere vijf jaar geïnspecteerd en indien afgekeurd vervangen;
• De beleidsdoelstelling “Aanpassen van de openbare verlichting conform Richtlijn Openbare verlichting NPR 13201 op plaatsen waar projectmatige vervangingen worden uitgevoerd (renovaties, herinrichting en groot wegonderhoud)” continueren. In bestaande situaties, waar nog geen openbare verlichting aanwezig is, plaatsen we geen lichtmasten. Uitzonderingen hierop zijn locaties waar het college of de raad dit noodzakelijk vinden, of de politie of de beleidsmedewerker Openbare Orde en Veiligheid nadrukkelijk verzoekt verlichting te plaatsen. Vanuit het beleidsstuk “Licht en Donker” bestaat ook de mogelijkheid om de openbare verlichting aan te passen. Hiervoor is in 2015 het advies “Maatstaven openbare verlichting buitengebied” vastgesteld.

Uitvoeringsplannen 

Uitvoering van onderhoud en aanpassingen is gebeurd conform het vastgestelde beleid.

Ontwikkelingen

Het onderhoud van de openbare verlichting, uitgevoerd door het bedrijf Swarco. Het aantal lampstoringen was minder dan in de voorgaande jaren. De ontwikkeling in dynamische ledverlichting heeft daar mede aan bijgedragen. De oude conventionele armaturen worden standaard door dynamische led armaturen vervangen. Een groot deel van de storingen zat in het netwerk van Stedin. Het beleidsplan is herschreven in samenwerking met een externe voor een tijdsduur van 10 jaar, 2024 - 2033 en zal begin Q2 van 2024 worden vastgesteld.

Kwaliteit

De huidige openbare verlichtingsinstallaties houden we bij op kwaliteitsniveau B, conform publicatie 380 van het CROW.  Eventuele vervanging vond plaats op basis van inspectie. Masten die de technische levensduur hebben bereikt, maar nog in goede staat verkeren, werden niet vervangen. Energie onzuinige armaturen zijn vervangen door led. Deze leverden een energiebesparing op van ruim 6%. De beschikbare middelen zijn afgestemd op het vastgelegde kwaliteitsniveau.

Financiën

Conform het nieuwe beleidsplan Openbare Verlichting verantwoorden we alle lasten op het gebied van openbare verlichting op exploitatiebudgetten. Bij de 2e financiële rapportage hebben we in totaal € 75.000 bijgeraamd. Aanvullend is er sprake van een kleine overschrijding.

Verlichting sportvelden

De bestaande sportveldverlichting is verouderd en binnen een aantal jaren niet meer leverbaar. Daarom gaan we over op ledverlichting. In het vierde kwartaal van 2021 was het onderzoek naar de stand van zaken van de bestaande sportveldverlichting gereed en aan de hand daarvan hebben we in 2022 een meerjarenplan opgesteld om de bestaande verlichting op buitensportaccommodaties te vervangen. In 2023 zijn de bestaande LED armaturen bij hockeyclub Schouwen-Duiveland vervangen door hoogwaardige LED armaturen. Deze vervanging was noodzakelijk vanwege de vele storingen en uitvallen van de lampen. Het gaat hierbij om de trainingsvelden; bij de wedstrijdvelden zijn de masten en armaturen in beheer en onderhoud bij de verenigingen.

Risico’s

Op plaatsen waar geen openbare verlichting staat zijn altijd zekere risico’s ten aanzien van verkeersveiligheid en sociale veiligheid. In het beleid is hier voldoende aandacht voor.

Algemeen

De grotere objecten in de openbare ruimte, zoals bruggen en steigers in binnenwateren, muren, trappen en hekwerken, worden structureel geïnspecteerd en onderhouden.  
Daar waar geen kwaliteitsniveau is vastgelegd betreft het feitelijk het schoon, heel en veilig houden van de objecten. Alle (elektrische en hydraulische) installaties moeten voldoen aan de NEN-normen.

Uitvoeringsplannen

In 2023 is er op basis van de machinerichtlijn begonnen met een PVA voor het groot onderhoud aan de Zuidhavenpoortbrug. Het uitvoeren van de werken aan de Noordhavenpoortbrug is opgepakt maar momenteel nog niet afgerond. Dit komt vooral door de afstemming met de rijksdienst.

Kwaliteit

In 2023 is een begin gemaakt met het opstellen van objectpaspoorten binnen ons beheerprogramma Obsurv. Ook is begonnen met een inventarisatie van alle kunstwerken en overige objecten. Afspraken met onze contractpartner Haasnoot werden aangescherpt en er is een nieuw contract met hen afgesloten. Door deze acties kunnen we de kwaliteit nog beter bewaken.

Financiën

Omdat we geen actueel beheerplan hebben, werken we met een vast exploitatiebudget voor het onderhoud. Op het exploitatiebudget zijn in 2023 geen bijzonderheden te melden.

Voorziening achterstallig onderhoud objecten

Binnen de voorziening achterstallig onderhoud objecten staat enkel nog een raming voor de Noordhavenpoortbrug. In 2023 hebben we gesprekken gehad met de rijksdienst over de uitvoering van de werken aan de Noordhavenpoortbrug. Hierdoor konden we pas laat in 2023 starten met de uitvoering met het risico dat we moesten schuiven in verband met de niet te voorspellen weersomstandigheden in het late najaar. Hierom is besloten de uitvoering over de winter te tillen.  

Risico’s

De kwaliteit van de meeste kunstwerken is in beeld. Om risico’s te beheersen voeren we periodiek inventarisaties en inspecties uit en volgen we advies. Het blijft van belang, zeker bij oude kunstwerken, de juiste onderzoeken tijdig uit te voeren.

Algemeen

In het meerjarenperspectief is het onderhoud opgenomen om de havens op een adequaat niveau te houden aan de hand van een meerjarenonderhoudsplanning (MJOP) voor de periode 2020 tot en met 2040. Daarbij spelen we ook in op prioriteiten, die vooral in een onderhoudsgevoelig gebied als havens voorkomen. Het dagelijks beheer van de havens berust bij de gemeentelijke havenmeesters, het reguliere onderhoud wordt uitgevoerd door een gespecialiseerde aannemer.

Uitvoeringsplannen

Het regulier onderhoud voerden we met onze partner Aquavia uit op basis van het beginsel en de resultaatafspraak schoon, heel en veilig.

In 2023 hebben we de volgende projecten gerealiseerd:

• Aanleg nieuwe drijvende steiger aan de Engelse kade te Zierikzee;
• Renovatie en vervangen een gedeelte kademuur haven Sas te Zierikzee;
• Renovatie van twee steigers aan de zuidelijke strekdam in de Vluchthaven te Bruinisse;
• Vervangen van de lange golfbreker in de Vissershaven te Bruinisse;
• Vervangen van de ballenlijn haveningang te Brouwershaven;
• Renovatie van de steiger aan de loswal te Brouwershaven;
• Vervangen achttien meerpalen aan de Engelse kade te Zierikzee;
• Aanbrengen van een hekwerk op de kade aan het Rollandthof te Zierikzee;
• Vervangen schorten ponton ‘t Luitje  te Zierikzee;
• Vervangen van het hekwerk op de keersluis te Brouwershaven;
• Opstellen Plan van aanpak onderhoud glooiingen;
• Update beheersplan Baggeren.

De restauratie van de kademuren van de Oude Haven is nog niet gestart wegens een hoger beroep procedure bij de Raad van State. 

Baggeren

Op basis van het beheersplan Baggeren hebben we in 2023 het havenkanaal In Zierikzee gebaggerd vanaf de keersluis tot de monding met de Oosterschelde.

Ontwikkelingen

We participeerden als gemeente in het project over de kansen van het toepassen van kathodische bescherming op stalen damwanden. We proberen daarmee de levensduur van de stalen damwanden te verlengen en deze ervaringen in ons eigen areaal toe te passen.

Het college heeft het rapport Kostendekkendheid havens inclusief voorstel aangeboden aan de gemeenteraad. Op basis van de uitgangspunten vanuit de Wet Markt & Overheid dienen de tarieven voor de havens te worden verhoogd. Bovendien heeft een actualisatie van de exploitatie plaatsgevonden en wordt een herijking van het baggerbeheerplan en Plan van aanpak Glooiingen financieel in dit voorstel verwerkt. Er is nog geen besluit genomen over dit dossier.

Financiën

Voor de toelichting op de verschillen tussen begroot en werkelijk met betrekking tot het havenonderhoud verwijzen we u naar de toelichting bij het sub-programma 3.4 (jachthavens). Het baggeren van het havenkanaal in Zierikzee is in 2023 uitgevoerd met een voordelig resultaat van € 180.000. Voor de toelichting hierop verwijzen we u naar sub-programma 2.2.

Voorziening baggerbeheerplan

Binnen de voorziening baggerbeheerplan is in 2023 € 180.000 minder uitgegeven dan begroot.  Dat heeft te maken met minder aanwas en de daardoor de hoeveelheid te baggeren baggerspecie. 

Toereikendheid

De voorziening is meerjarig toereikend. Actualisatie heeft plaatsgevonden via het advies onderhoud havens en baggeren dat in de raad van december 2019 is vastgesteld.

Havens

Op basis van de MJOP is het groot onderhoud in de havens adequaat uitgevoerd, we maakten  daarbij gebruik van de beschikbare budgetten.

Risico’s

Er blijft altijd een klein risico dat door niet tijdig gesignaleerde gebreken in de havens schades of ongevallen ontstaan. Het risico op schades en ongevallen door gebreken in de havens wordt zoveel mogelijk ondervangen door controle van de havenmeesters en Aquavia op eventuele calamiteiten.

Het noodzakelijke inzicht in de consequenties van beheer en onderhoud van de kapitaalgoederen is voldoende. In 2023 was het verder optimaliseren van het beheersproces wederom het speerpunt.

Voor het onderdeel wegen is er een nieuwe beleidsperiode gestart in 2023 en is het zaak om de periodiek inspecties en de prioritering van de te nemen maatregelen te blijven  uitvoeren.

Het groen beleids- en beheerplan is opgesteld in 2023 en zal na goedkeuring de tweede helft van 2024 worden geïmplementeerd. Dit betekend dat we concreet invulling geven aan de doelstellingen op biodiversiteit en klimaatadaptatie in het beheer en onderhoud van ons groen areaal.