In de programma’s worden baten en lasten opgenomen en toegelicht die een direct verband hebben met die programma’s. Binnen onze gemeente komen baten en lasten voor welke niet aan een programma zijn toe te rekenen. Conform het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) presenteren we deze in dit afzonderlijk hoofdstuk Algemene dekkingsmiddelen. Dit betreft de volgende baten en lasten:
Overzicht van de algemene dekkingsmiddelen
FINANCIERINGSFUNCTIE
Terug naar navigatie - FINANCIERINGSFUNCTIEHet saldo op de financieringsfunctie (zijnde het renteresultaat op het taakveld treasury) betreft het saldo van de werkelijk betaalde rente en de bespaarde rente en de toerekening daarvan aan de taakvelden. In de paragraaf financiering lichten we dit aan de hand van het renteschema verder toe.
ALGEMENE UITKERING UIT HET GEMEENTEFONDS EN UITKERING DEELFONDS SOCIAAL DOMEIN
Terug naar navigatie - ALGEMENE UITKERING UIT HET GEMEENTEFONDS EN UITKERING DEELFONDS SOCIAAL DOMEINDe raming van de algemene uitkering is gebaseerd op de septembercirculaire 2023. In de jaarrekening zijn ook de uitkomsten van de decembercirculaire 2023 verwerkt, voor zover deze betrekking hebben op 2023.
BESPAARDE RENTE
Terug naar navigatie - BESPAARDE RENTEOnder de algemene dekkingsmiddelen wordt de bespaarde rente geraamd. Dit is de rente die wordt gerekend over de eigen financieringsmiddelen (reserves en voorzieningen). De bespaarde rente vormt een structurele inkomstenpost in de begroting en jaarrekening.
DIVIDEND
Terug naar navigatie - DIVIDENDDe gemeente bezit aandelen in diverse vennootschappen, welke dividend uitkeren. De hoogte van deze dividendopbrengsten is afhankelijk van het bedrijfseconomische resultaat van de betreffende vennootschappen.
LOKALE HEFFINGEN
Terug naar navigatie - LOKALE HEFFINGENDe volgende lokale heffingen worden verantwoord onder de algemene dekkingsmiddelen:
- onroerende zaakbelastingen
- forensenbelasting
- toeristenbelasting
- precariobelasting
Tot de algemene dekkingsmiddelen behoren niet de rioolheffing en de afvalstoffenheffing, omdat deze een vastgesteld bestedingsdoel hebben. Voor een toelichting op de lokale heffingen verwijzen we naar de gelijknamige paragraaf.
OVERIGE ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN
Terug naar navigatie - OVERIGE ALGEMENE DEKKINGSMIDDELENHieronder vallen onder andere:
- nog niet verdeeld bedrag voor inhuur van derden;
- lasten van heffing en invordering lokale heffingen;
- overige algemene baten en lasten.
Wat heeft het gekost?
Terug naar navigatie - Wat heeft het gekost?Exploitatie | Begroting primitief 2023 | Begroting na wijziging 2023 | Realisatie 2023 | Resultaat 2023 |
---|---|---|---|---|
Dividend | -2.453 | -2.453 | -423 | 2.030 |
Financieringsfunctie | -11.070 | -152.317 | -1.615.402 | -1.463.085 |
Lokale Heffingen | 0 | 0 | 0 | 0 |
Overige algemene dekkingsmiddelen | -2.822.884 | -1.508.391 | -1.329.599 | 178.792 |
Uitkering deelfonds sociaal domein | 0 | 0 | 0 | 0 |
Totaal lasten programma | -2.836.407 | -1.663.161 | -2.945.424 | -1.282.263 |
Algemene uitkering | 61.413.004 | 67.357.339 | 73.023.196 | 5.665.857 |
Bespaarde rente | 1.541.713 | 1.541.713 | 1.414.091 | -127.622 |
Dividend | 27.500 | 3.934.568 | 3.966.544 | 31.976 |
Financieringsfunctie | 29.578 | 919.578 | 1.524.808 | 605.230 |
Lokale Heffingen | 24.322.023 | 24.322.023 | 24.855.911 | 533.888 |
Overige algemene dekkingsmiddelen | 0 | 0 | 94.033 | 94.033 |
Uitkering deelfonds sociaal domein | 4.209.801 | 4.347.476 | 0 | -4.347.476 |
Totaal baten programma | 91.543.619 | 102.422.697 | 104.878.583 | 2.455.886 |
Gerealiseerd saldo van baten en lasten | 88.707.212 | 100.759.536 | 101.933.159 | 1.173.623 |
Stortingen | -4.640.859 | -19.882.559 | -17.989.532 | 1.893.027 |
Onttrekkingen | 7.982.734 | 16.724.197 | 14.679.769 | -2.044.428 |
Mutaties reserves | 3.341.875 | -3.158.362 | -3.309.763 | -151.401 |
Gerealiseerd resultaat | 92.049.087 | 97.601.174 | 98.623.396 | 1.022.222 |
Toelichting exploitatie
Terug naar navigatie - Toelichting exploitatieTreasury, rente schatkistbankieren, voordeel incidenteel baten € 676.000
Via de 1e Financiele rapportage stelden wij de rentebaten voor schatkistbankieren € 890.000 opwaarts bij. Dit omdat wij over het saldo van de rekening van de schatkist sinds 4e kwartaal 2022 weer creditrente ontvangen. Bij de jaarrekening blijkt dat de werkelijke rentebaten nog veel hoger uitvallen dan waar rekening mee was gehouden.
Toegerekende rente treasury, incidenteel nadeel lasten € 1.614.000
In de primitieve begroting was een bedrag van € 30.000 aan rentebaten begroot. Werkelijk komen deze uit op € 1.614.000. De reden hiervoor verklaarden we hierboven onder de toelichting rente schatkistbankieren. Vanwege de substantieel hogere rentebaten is werkelijk aanzienlijk minder doorbelast aan de verschillende sub-programma's. Dit levert op dit programma een fors nadeel op en op de verschillende sub-programma's weer aanzienlijke voordelen op. Het saldo hiervan is nihil.
Calamiteitenbudget inhuur, incidenteel voordeel lasten € 264.000
Het is bestendig beleid dat het bedrag vanuit de vrijval van salarislasten wordt toegevoegd aan het concernbudget inhuur. Deze vrijval viel hoger uit dan geraamd. Echter vielen de werkelijke inhuurkosten op het taakveld overhead ook hoger uit dan geraamd. De hogere vrijval en de hogere inhuurkosten vallen nagenoeg volledig tegen elkaar weg.
Energielasten, incidenteel voordeel lasten € 362.000
Bij de tweede financiële rapportage 2023 hebben we voor het hele concern een inschatting gemaakt, met een doorkijk naar het eind van het jaar, van de energielasten. Op basis van de werkelijke boekingen 2023 en de nog te verwachten afrekeningen melden we nu concernbreed een voordeel van € 362.000.
De afrekeningen over oude jaren (2022 en eerder) voor electra vielen mee. De gasprijs ging het vierde kwartaal 2023 omlaag, terwijl we een stijging verwachtten. Daartegenover staat een nadeel op de electriciteitskosten over 2023 door gestegen transportkosten.
Algemene uitkering gemeentefonds, incidenteel voordeel baten € 1.318.000
Vanuit de decembercirculaire 2023 ontvingen we € 3.517.000. In de jaarrekening is de decembercirculaire 2023 van het gemeentefonds verwerkt. Het raadsvoorstel hierover behandelt de raad in april 2024. De financiële gevolgen van deze circulaire zijn daarom niet in de begroting 2023 verwerkt. Wel hielden we in de begroting 2023 al rekening met een stelpost van € 1.993.000 voor de energietoeslag en met een stelpost van € 53.000 voor meerkosten Oekraïners in het sociaal domein. Het restant van € 153.000 wordt veroorzaakt door afrekeningen van voorgaande jaren.
Baten onroerende-zaakbelastingen, voordeel € 122.000 waarvan € 91.000 structureel
Voor een toelichting op deze afwijking verwijzen wij u naar de toelichting in de paragraaf lokale heffingen. De structurele component nemen we mee in de Bestuursrapportage 2024.
Baten toeristenbelasting, incidenteel voordeel € 233.000
Voor een toelichting op deze afwijking verwijzen wij u naar de toelichting in de paragraaf lokale heffingen. We betrekken een mogelijk structurele component vanuit een hoger aantal overnachtingen bij het opstellen van de Kadernota 2025 - 2028.
Baten forensenbelasting, incidenteel voordeel € 213.000
Voor een toelichting op deze afwijking verwijzen wij u naar de toelichting in de paragraaf lokale heffingen. De meeropbrengst bevat ook een structurele component. Op dit moment is nog niet bekend hoe hoog deze is. We komen hier op terug in de Bestuursrapportage 2024.
Baten precariobelasting, incidenteel nadeel € 118.000
Voor een toelichting op deze afwijking verwijzen wij u naar de toelichting in de paragraaf lokale heffingen.
Algemene reserve, incidenteel nadeel € 1.386.000 (minder lasten € 237.000, minder baten € 1.623.000)
Het via de 2e Financiële rapportage 2023 abusievelijk geboekte voordeel van € 432.941 betreffende het vrij besteedbare bedrag vanuit de Evides interim dividenduitkering aan GBE Aqua B.V. onttrekken we uit de algemene reserve ten gunste van de reserve strategische visie. Dit levert een voordeel van € 432.941 op. In de raming was al rekening gehouden met de dotatie aan de reserve strategische visie. Zie hiervoor verder de toelichting onder sub-programma 1.1. Daarnaast zijn er diverse budgetten met een dekking uit de algemene reserve niet uitgevoerd, zoals de invoering omgevingswet en de uitbreiding huisvesting Pieter Zeeman Lyceeum. Deze zullen doorschuiven naar 2024 en verder. Daardoor zal de onttrekking uit de algemene reserve, wat voor de exploitatie een voordeel is, ook doorschuiven.
Reserve strategische visie, incidenteel nadeel € 145.000 (meer lasten € 48.000, minder baten € 97.000)
In 2023 zijn voor diverse projecten budgetten in de begroting opgenomen die, vanwege hun relatie met de uitvoering van de strategische visie, worden gedekt uit de gelijknamige reserve. Om diverse redenen vond de uitvoering van deze projecten in 2023 niet plaats. Een groot deel hiervan is al via financiële rapportages doorgeschoven. De grootste onderschrijding bij de jaarrekening betreft procesgelden Integraal Huisvestingsplan (€ 66.000).
Algemene reserve ontwikkelingsbedrijf, incidenteel voordeel lasten € 663.000 en incidenteel voordeel baten € 243.000.
Per saldo hebben we € 147.000 minder tussentijdse winsten toegevoegd aan de algemene reserve ontwikkelingsbedrijf dan begroot. Dit is een voordeel voor de exploitatie.
Daarnaast heeft er een grondverkoop Zonnedorp niet plaatsgevonden in 2023 van € 406.000. Deze voegen we daarom ook niet toe aan de algemene reserve ontwikkelingsbedrijf.
Verder is er meer onttrokken aan de reserve ter dekking van stortingen in de verliesvoorziening bouwgrond.
Aan de andere kant voegen we € 352.000 meer toe aan de reserve vanuit het budgettair neutraal maken van de algemeen beheer posten van het ontwikkelingsbedrijf.. Dit staat verder toegelicht onder sub-programma 2.2.
Door de mutaties op de algemene reserve ontwikkelingsbedrijf kwam het saldo € 198.154 boven het toegestane maximum van 2 miljoen. Dit overschot storten we in de algemene reserve.
Reserve dekking afschrijvingslasten, incidenteel voordeel lasten € 580.000
De begrote overheveling vanuit de bestemmingsreserve Regiovisie naar de reserve dekking afschrijvingslasten van in totaal € 580.000 heeft niet plaats gevonden vanwege een te laag saldo in de bestemmingsreserve Regiovisie. Zodra de reserve voldoende saldo heeft maken we deze overboeking alsnog. Voor de reserve dekking afschrijvingslasten zorgt dit op korte termijn niet voor problemen. Omdat de reserve dekking afschrijvingslasten valt binnen algemene dekkingsmiddelen ontstaat er bij de algemene dekkingsmiddelen een voordeel van € 580.000.
Egalisatiereserve algemene uitkering, incidenteel nadeel baten € 139.000
Volgens de nota reserves en voorzieningen is de maximaal toegestane stand van de egalisatiereserve algemene uitkering € 2.000.000. In de begroting 2023 is de egalisatiereserve algemene uitkering afgeroomd met € 762.000 tot het maximale bedrag. Dit had eigenlijk € 623.000 moeten zijn. In de begroting 2023 stond de egalisatiereserve algemene uitkering nu op € 1.861.000. De werkelijke stand is eind 2023 het maximale bedrag van € 2.000.000.
Reserve kabels en leidingen, incidenteel nadeel baten € 247.000
Vanwege de lagere uitgaven binnen het project Koopkracht valt de onttrekking van de reserve kabels en leidingen lager uit.
Bestemmingsreserve GBE Aqua, incidenteel voordeel lasten € 205.000
Via de 2e Financiële rapportage 2023 is een geraamde toevoeging van € 6.859.000 aan de nieuwe bestemmingsreserve GBE Aqua meegenomen. In deze raming was echter abusievelijk rekening gehouden met deel van het vrij besteedbaar bedrag wat we ontvingen vanuit de Evides interim dividenduitkering. De werkelijke toevoeging komt daarmee uit op € 6.654.000.