Paragraaf 3 Onderhoud kapitaalgoederen

Onderstaand overzicht geeft een beeld van de wijze waarop onze kapitaalgoederen zijn ondergebracht in beheerplannen en zijn vertaald in de jaarrekening.

Toelichting

In 2022 is begonnen met het opstellen van het Beheer- en Beleidsplan Wegen 2023-2027. Dit plan met bijbehorende onderbouwingen is begin 2023 vastgesteld door het college en de raad. Bij het opstellen van de bovenstaande tabellen is hier rekening mee gehouden. 

Eind 2022 is de Evaluatie Groenonderhoud 2022 afgerond en voor vaststelling begin 2023 naar college en raad gestuurd. Zowel het college als de raad hebben de evaluatie vastgesteld. In 2023 wordt begonnen met het opstellen van een nieuw groen beleids- en beheerplan. 

Ook wat betreft "Kunstwerken en overige elementen" wordt er in 2023 een beheerplan opgesteld.

Algemeen

Wegbeheerders hebben vanuit de Wegenwet de zorgplicht voor wegverhardingen. Dit betekent dat wij als wegbeheerder altijd verantwoordelijk zijn voor de kwaliteit (onderhoudstoestand) van de verhardingen die de gemeente in beheer heeft. Deze zorgplicht moet waarborgen dat het gebruik van de wegen veilig plaats kan vinden en schades en/of ongevallen door gebreken aan de wegverharding zoveel mogelijk worden voorkomen. Verreweg het grootste deel van de gemeentelijke wegverhardingen ligt binnen de bebouwde kom van de kernen.

In 2022 is gestart met het opstellen van het Beheer- en Beleidsplan Wegen 2023-2027. Dit plan geeft in hoofdlijnen het kwalitatieve en financiële niveau aan waarop het college haar taak als wegbeherende instantie wenst uit te voeren. 

Uitgangspunten bij het gemeentelijke wegbeheer voor 2023 zijn:

• Het gebruik van wegen moet te allen tijde veilig kunnen plaatsvinden. Bij calamiteiten wordt direct ingegrepen.

• Alle gemeentelijke wegen worden, conform de landelijke standaard van het Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek (CROW), op minimaal kwaliteitsniveau "C” gehouden.  De verlaging van het kwaliteitsniveau is een direct gevolg van het besluit in het kader van de Bestuursopdracht creëren budgettaire ruimte.

• Overlast van wegenonderhoud voor de burger wordt zoveel mogelijk beperkt.

Uitvoeringsplannen

In het kader van integraal werken combineren we de uitvoeringsplannen zoveel mogelijk met rioolvervanging en groenonderhoud. Groot onderhoud aan wegen die binnen de Masterplannen stads- en dorpsvisies vallen stellen we uit tot uitvoering in het kader van de Masterplannen stads- dorpsvisies aan de orde is. Tot die tijd onderhouden we deze wegen dusdanig dat de veiligheid is gewaarborgd. Veelal betekent dit dat we alleen klein onderhoud uitvoeren. 

In het nieuw op te stellen wegenbeheerplan 2023-2027 wordt het budget voor onderhoud geborgd voor het areaal dat buiten de Masterplannen stads- en dorpsvisies valt.

Wortelopdruk

We hebben in 2022 veel overlast gehad door wortelopdruk door klimaatverandering. In het Beheer- en Beleidsplan wegen is toegezegd dat we in de planperiode onderzoek doen naar methodes waarmee wortelopdruk zoveel mogelijk beperkt kan worden.

Kwaliteit

Het wegbeheer voeren we uit volgens de CROW-methodiek. Deze inspectie is tweedelig. Het ene jaar elementenverharding en het andere jaar asfaltverharding. In 2022 is al ons areaal geïnspecteerd. Dit was nodig om binnen het Beheer en Beleidsplan een actueel beeld te krijgen van de conditie van onze wegen. 

Financiën

Zie de toelichting op het overzicht van baten en lasten bij sub-programma 2.2. Per saldo is er sprake van een incidenteel voordeel van € 449.000.  Daarnaast is er in 2022 een voorziening achterstallig onderhoud wegen ingesteld met daarbij een dotatie van € 375.000.  Zie hiervoor ook de toelichting bij sub-programma 2.2.

Risico's

Er bestaat altijd een risico dat door niet tijdig gesignaleerde gebreken aan de weg schades of ongevallen ontstaan. Het risico op schades en ongevallen door gebreken aan de verhardingen ondervangen we zoveel mogelijk door het uitvoeren van weginspecties, waarbij schadebeelden worden vastgelegd. Gebreken van ernstige aard worden vervolgens direct verholpen. Uit de inspecties blijkt dat een derde deel van de maatregelen opgepakt kan worden. Dat betekent vervolgens dat het risico twee derde deel van de maatregelen betreft.  Ook de aanleg van glasvezel is een zeker risico, omdat werken misschien uitgesteld worden. Om dit zoveel mogelijk te beperken voeren we klein onderhoud uit op postzegelniveau waar de glasvezel nog ingegraven moet worden.

Algemeen

De zorg voor de gemeentelijke riolering is vastgelegd in de wet Milieubeheer. In het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (vGRP) is het beleid met betrekking tot onderhoud, uitbreiding en verbetering van het rioleringsstelsel vastgelegd en wordt de gewenste situatie met betrekking tot de toestand en het functioneren van het gemeentelijk rioolstelsel beschreven. De kosten voor aanleg van nieuwe riolering en aanpassingen als gevolg van uitbreidingen van woonwijken of bedrijventerreinen komen ten laste van de betreffende grondexploitaties. Daarna worden de rioleringen via een areaaluitbreiding overgedragen aan beheer.

Uitvoeringsplannen

De volgende activiteiten zijn in het begrotingsjaar 2022 uitgevoerd:

• Verdere completering van de rioolbeheerdata; 
• Definiëren en uitvoeren van maatregelen voor onderhoud, reparatie of vervanging van hoofdriolen op basis van de inspectieresultaten en vastgesteld beleid;
• Aanvang maken met het vervangingsplan Binnenstad Zierikzee;
• Lange termijnplanning opstellen;
• Contractverlenging MJ Oomen inclusief andere werkafspraken;
• Metingen aan overstorten ter controle van de vuilemissie uit het rioolstelsel;
• Continueren en monitoren van het afkoppelbeleid;
• Gemaalvervanging en finetunen hoofdpost Aqua view.

Kwaliteit

Om de kwaliteit van riolering in beeld te houden worden inspecties uitgevoerd. In 2022 werd 1/10e deel van ons areaal geïnspecteerd. 

Azon

Azon (Afstemming Ondergrondse Zeeuwse Samenwerking, het voormalige Sorbet), lijkt steeds lastiger te worden door het capaciteitstekort bij netbeheerders. Hierdoor moesten projecten uitgesteld worden of we voeren uit zonder netbeheerders. We zijn, ook samen met andere Zeeuwse gemeenten, in gesprek met de netbeheerders om uiteindelijk goed samen te kunnen werken. We streven naar uitbreiding van het aantal partijen (disciplines) die hieraan deelnemen, zoeken naar verbeteringen in de procesafspraken en bepalen in hoeverre we dit gezamenlijk voortzetten. 

OAS Westerschouwen
In 2022 is de eerste fase OAS (optimalisatie van het afvalwatersysteem) Westerschouwen afgerond. We houden de meetpunten in stand om op termijn gegevens te valideren. In de tweede fase van de OAS voert het waterschap Scheldestromen diverse werkzaamheden binnen de optimalisatie uit. Deze worden in 2023 vanuit de OAS verrekend en uiterlijk in 2027 vindt de totale verrekening van de OAS plaats, waarna de optimalisatie kan worden afgerond. 

Financiën

Voorziening groot onderhoud riolering
Binnen de voorziening zijn geen bijzonderheden te vermelden. Via de 2e financiële rapportage 2022 is dit budget grotendeels doorgeschoven naar 2023-2027.

Toereikendheid
De voorziening is meerjarig toereikend

Voorziening vervangingsinvesteringen
Bij de vervangingsinvesteringen is er € 636.000 minder uitgegeven dan begroot. Voor de afwijking op deze investeringen verwijzen we naar de toelichting op het overzicht van baten en lasten bij sub-programma 2.2. Wonen naar wens.

Toereikendheid
De voorziening is meerjarig toereikend

Risico’s

De risico’s zijn te overzien. Er blijven echter onzekerheden met betrekking tot de oude gewelf-riolen in de binnenstad van Zierikzee, die ook nog vaak in de achtertuinen van particulieren gelegen zijn.  

Een andere onzekerheid zijn de klimatologische ontwikkelingen. Hierbij bestaat het risico op wateroverlast, ondanks de theoretische berekeningen met neerslagintensiteiten op grond waarvan het stelsel in theorie voldoende afvoercapaciteit moet hebben.

Algemeen

Het openbaar groen is ons natuurlijk kapitaal. Al worden waarden van bomen ook steeds meer uitgedrukt in harde euro's. Groen kleedt de buitenruimte aan en zorgt ervoor dat we ons buiten prettig voelen. Wetenschappelijk is aangetoond dat groen in de openbare ruimte effect heeft op het welbevinden en de gezondheid van mensen. Bomen zijn uiteindelijk de groene longen van de gemeente en met een groen aankleding kunnen we een grijs gebied een extra accent geven. Ook is groen een belangrijk instrument in de klimaatadaptatie, bijvoorbeeld in wateropvang en –berging en het tegengaan van hittestress. Openbaar groen speelt ook een rol in het streven naar een grotere biodiversiteit, wat noodzakelijk is om een evenwichtige en veerkrachtige leefomgeving voor mens en dier te realiseren.

Kwaliteit

Vanuit de visie Integraal Beheer Openbare Ruimte (IBOR) werken we aan een duurzame en veilige omgeving. We werken volgens de gouden driehoek inrichting, beheer en gebruik. Voor het openbaar groen betekent dit, dat we het onderhoud in centra en accenten op kwaliteitsniveau A uitvoeren (volgens de CROW kwaliteitscatalogus). In de woon- en verblijfsgebieden hanteren we kwaliteitsniveau B.  In nauw overleg met onze groenpartners en met behulp van intensieve kwaliteitsmetingen houden we de vinger aan de pols wat betreft beeldkwaliteit en bepalen we of we ons ambitieniveau halen.  

Uitvoeringsplannen

Zoals verwoord in de visie Integraal Beheer Openbare Ruimte (IBOR) werken we zoveel mogelijk integraal. Werkzaamheden in de openbare ruimte stemmen we op elkaar af. Hiermee voorkomen we overlast voor de inwoners en gaan we efficiënt om met de beschikbare middelen. We werken aan een efficiënt te beheren areaal, door een evenwicht te zoeken in dagelijks onderhoud en groot onderhoud. Wanneer regulier onderhoud niet langer effectief is vervangen we het groen of vormen we het groen om, met als uitgangspunt kwaliteitsverbetering (groenactieplannen). Aanleiding kan zijn gebieds- en/of interdisciplinaire projecten of vervanging/renovatie in verband met niet functioneren, ziektes en plagen of leeftijd van de beplanting.

In vrijwel alle projecten die openbare werken oppakt zit een onderdeel groen. De aanleiding voor de gebiedsprojecten is in veel gevallen civiel (riolering en/of verharding). In deze projecten loopt groen mee in de onder Wegen en Riolering geplande projecten. Ook kan herinrichting onderdeel vormen van uitvoering van een masterplan stad- of dorpsvisie.

In de onder 3.2 Wegen en 3.3 Riolering geplande projecten en uitvoeringsprojecten in het kader van de stads- en dorpsvisies is eveneens aandacht voor groen. Hierbij wordt steeds meer het uitgangspunt om bestaande kwalitatieve bomen te behouden. Ook wordt gekozen om meer diversiteit in soorten in het bomenbestand aan te brengen, zodat de kans op ziekten en plagen sterk wordt verminderd. Ook wordt bij de soortkeuze gekeken of ze bijdrage leveren aan de flora en fauna.  

Speelruimtes

In 2022 hebben we een jaarfase van het speelruimtebeleid uitgevoerd.  Speelplekken worden omgevormd naar het streefbeeld, waarbij speeltoestellen vervangen worden. Niet langer functionerende speellocaties worden omgevormd naar groen.

Het speelruimtebeleid vormt ook het toetsingskader voor burgerinitiatieven, waarbij ruimte is voor cofinanciering. Vanuit de wettelijke zorgplicht en voor een veilig gebruik van onze speelvoorzieningen hebben we ook in 2022 twee keer per jaar een inspectie van de speeltoestellen uitgevoerd en indien noodzakelijk reparaties uitgevoerd. 

Bomenbeleid

In 2022 is een begin gemaakt om het bomenbeleid te actualiseren. Dit wordt doorgezet in 2023 en ter besluitvorming aangeboden. Naast het behouden en ontwikkelen van groene (hoofd-)structuren is er aandacht voor bescherming van cultuurhistorisch waardevolle bomen, richtlijnen voor ontwerp, aanleg en beheer van bomen, veiligheid en zorgplicht, wet- en regelgeving, ziekten en plagen en de waarde van bomen in het kader van biodiversiteit.

Begraafplaatsen
Bomen en beplanting zijn belangrijk op een begraafplaats en vormen mede de sfeer. In de loop van de jaren kunnen bomen zodanig uitgroeien dat begraven of bijzetten in de directe nabijheid van (monumentale) bomen tot problemen kan leiden. We gaan in beeld brengen waar de combinatie (monumentale) bomen - begraven tot problemen kan leiden en hoe we hier in de toekomst mee omgaan.

Beheer oppervlaktewater bebouwd gebied

In 2017 is de overeenkomst Beheer Oppervlaktewater Bebouwd gebied (BOB) tussen het waterschap en de Zeeuwse gemeentes verlengd. Het baggeren en in stand houden van de oevers is noodzakelijk voor een goed functionerend watersysteem. Het eiland is opgedeeld in acht delfblokken. Ieder jaar wordt er één blok gebaggerd, waarmee we achterstallig onderhoud willen voorkomen.

In 2022 is het delfblok Brouwershaven/Scharendijke gebaggerd. Naast baggeren vervangen we ook, indien noodzakelijk, de beschoeiing. Hierbij wordt ook getoetst of de beschoeiing kan vervallen en een natuurvriendelijke oever kan worden aangelegd. Hierbij is wel belangrijk dat er voldoende ruimte is om een NVO te realiseren.

Ontwikkelingen: verbod gewasbeschermingsmiddelen

In de openbare ruimte mogen geen chemische onkruidbestrijdingsmiddelen meer gebruikt worden. Met name op verhardingen hebben we de afgelopen jaren geïnvesteerd in een acceptabel alternatief. We hebben gekozen voor intensief vegen. Hiermee wordt de voedingsbodem weggehaald, een schone straat biedt weinig ruimte aan kiemend onkruidzaad. We volgen deze beheersingsmethode intensief en stellen onze veegfrequentie hierop af. Vanaf 2020 is het verbod op het gebruik van chemische onkruidbestrijding ook van toepassing op sportvelden. We volgen de wet- en regelgeving op dit onderwerp en maken bij alternatieve methoden van onkruidbestrijding op sportvelden gebruik van de ervaringen van andere gemeenten en adviezen van de brancheorganisaties. 

Ontwikkelingen: invasieve exoten

Invasieve exoten zijn planten die van nature niet voorkomen in Nederland. Zij bedreigen de biodiversiteit en kunnen grote economische schade veroorzaken. De laatste jaren komt ook op Schouwen-Duiveland de Japanse Duizendknoop steeds meer voor, met name in de Westhoek. Het beleid is om verspreiding te voorkomen door gericht te maaien of handmatig te verwijderen, afhankelijk van de locatie en intensiteit. In samenwerking met overige terreinbeheerders houden we de locaties in beeld. Naast de Japanse Duizendknoop houden we ook de opkomst van Ambrosia en Reuzenbereklauw in de gaten.  

Ontwikkelingen: ziekten en plagen

Essentaksterfte komt al een aantal jaren voor in Nederland. Essentaksterfte is een schimmel; er is weinig tegen te doen. Wij zien in ons areaal dat de gezondheid van de essen terugloopt. Bij herplant kiezen we voor andere of resistente soorten; meer diversiteit is bovendien positief voor de biodiversiteit.

De kastanjebloedingsziekte is een andere ziekte die ook op Schouwen-Duiveland voorkomt. We houden de verspreiding van deze ziekte zo goed mogelijk in beeld en nemen per geval passende maatregelen. De eikenprocessierups komt tot nu toe relatief weinig voor. We inventariseren de betreffende locaties en volgen de ontwikkelingen op het kennisplatform eikenprocessierups. 

Ontwikkelingen: biodiversiteit

In 2019 heeft onze gemeente de Zeeuwse bijenstrategie ondertekend. Daarmee bevestigen we dat we maatregelen willen nemen om de biodiversiteit te bevorderen. In het buitengebied doen we dat door budget beschikbaar te stellen voor het realiseren van bloemenranden langs akkers. In 2021 is de eerste pilot van drie jaar beëindigd. Ook de komende jaren willen we inzetten op duurzame akkerranden, onder andere als onderdeel van het te realiseren ecoraster.  Binnen de bebouwde kom, waar het zwaartepunt ligt van ons groenbeheer, ontwikkelen we in nauwe samenwerking met de imkersvereniging Schouwen-Duiveland en Zeeuwland diverse projecten, waarbij biodiversiteit centraal staat. Bij (her-)inrichting van projecten kiezen we waar mogelijk voor soorten die meerwaarde hebben voor bestuivende insecten. Daarnaast verkennen we hoe we in het groenbeheer onze maatregelen zodanig kunnen aanpassen dat de biodiversiteitswaarde toeneemt. Kansen liggen hierbij met name in het aanpassen van maaibeheer. Het bevorderen van tijdelijke natuur is ook een kans om de biodiversiteit te vergroten: braakliggende terreinen tijdelijk een natuurbestemming geven en zodanig inrichten dat deze terreinen in ieder geval tijdelijk een zekere natuurwaarde hebben, zonder dat de uiteindelijke bestemming hierdoor beperkt wordt. Daarnaast gaan we actief op zoek naar locaties voor dorpsbosjes en buurtboomgaarden.

Voor de ondersteuning van initiatieven voor het bevorderen van biodiversiteit is voor de pilot ecologisch bermbeheer in 2022 tot en met 2023 een extra jaarlijks budget opgenomen van € 15.000 op de lijst te honoreren prioriteiten. Ook voeren we een inventarisatie uit voor de kansen van biodiversiteit met behulp van de meetlat biodiversiteit (of vergelijkbaar). 

Ontwikkelingen: bewegen en ontmoeten

Bij het opstellen van stads- en dorpsvisies inventariseren we de behoefte aan buitenlocaties, die kunnen functioneren als ontmoetings- en beweegruimte voor jong en oud. Groene plekken met beweegtoestellen kunnen de leefbaarheid van een kern opwaarderen. Ook burgerinitiatieven zijn vaak gericht op gebruik van het groen in de buurt. Ideeën over inrichting en beheer, met als insteek ontmoeten/bewegen voor ouderen en/of jongeren, vragen afstemming in beleid.  De bestaande sport- c.q. ontmoetingsplaatsen, zoals Jeu de Boulesbanen en ijsbanen, worden in kaart gebracht en beoordeeld op behoefte en gebruik.  In Zierikzee is in 2022 een initiatief ingediend voor een beweegpark. Streven is om dit in 2023 handen en voeten te geven in combinatie met een nieuwe skatebaan in het groengebied tussen woonlocatie Borredamme en het Pieter Zeeman Lyceum.

Ontwikkelingen: klimaatadaptatie

Groene ontwikkelingen in de buitenruimte hebben een rol in de klimaatadaptatie. Bomen en groen hebben een positief effect op de leefomgeving. Ze verbeteren de waterhuishouding, beperken opwarming en hittestress en dragen bij aan een betere luchtkwaliteit. Daarnaast herbergt groen biodiversiteit.  Bij het ontwikkelen van groenbeleid en - beheer worden deze aspecten meegenomen.

De effecten van klimaatverandering met hevige buien en zeer droge zomers heeft met name effect op het sportveldenonderhoud. Deze problematiek speelde ook in de zomer van 2022. Hierbij is de lijn gekozen om de natuurgrasvelden niet of nauwelijks te beregenen. Het is maatschappelijk en economische niet verantwoord om dit anno 2022 nog te doen. Door aangepast onderhoud en door gebruik van organische meststoffen (verhoging organische stofgehalte wat water vasthoudt) proberen we de velden optimaal in conditie te houden.  In 2022 is een onderzoek gestart om te onderzoeken om restwater vast te houden en dit in te zetten voor het beregenen van de sportvelden. In 2023 worden hier de eerste onderzoeksresultaten van verwacht. De kwetsbaarheid van natuurgrasvelden leidt daarnaast tot een toenemende vraag naar kunstgrasvelden.  In 2022 zijn twee kunstgrasvelden aangelegd: bij voetbalvereniging SV Duiveland in Oosterland en SKNWK in Nieuwerkerk.  In 2023 wordt mede op verzoek van de gemeenteraad een beleidsnotitie opgesteld met uitgangspunten wanneer verenigingen eventueel in aanmerking komen voor een kunstgrasveld. Hierbij speelt ook de ontwikkeling van kunstgrasvelden zonder infill (geen kurk of andere materialen meer tussen de kunstgrasvezel). Deze marktontwikkelingen worden nauwlettend in de gaten gehouden. 

Financiën

Exploitatiebudgetten groen
Door het ontbreken van een actueel groen beheer- en beleidsplan (zie de inleiding van deze paragraaf) verantwoorden we de kosten van groot onderhoud binnen de exploitatie. In 2022 zagen we ten opzichte van vorige jaren een duidelijke toename in de bestedingen. We bleven nog wel € 23.000 onder het begrote bedrag. 

We voerden het contract onderhoud openbare ruimte conform de begroting uit.

In 2022 is bij de financiële rapportage het budget voor het groenonderhoud dat ons Uitvoeringsbedrijf Openbare Ruimte uitvoert incidenteel verhoogd. Dit kwam met name door de stormschade in Zierikzee. Omdat de herstelwerkzaamheden doorlopen naar 2023 is niet heel het budget gebruikt.  In de eerste financiële rapportage 2023 komen we hierop terug.

De hiervoor genoemde verklaringen maken onderdeel uit van de evaluatie groenonderhoud (zie ook de inleiding van deze paragraaf).

Voorziening speelruimtes
Financieel zijn er binnen de voorziening speelruimtes geen bijzonderheden te melden.

Toereikendheid
De voorziening is meerjarig toereikend.

Risico’s

Risico’s in de openbare ruimte bestaan hoofdzakelijk uit aansprakelijkheid bij schade door gebreken aan elementen of objecten. Van belang is dat de gemeente voldoet aan haar wettelijke zorgplicht. Om hieraan te voldoen, keuren we de speeltoestellen en inspecteren we de bomen (BVC). Door het uitvoeren van inspecties en keuringen en het nemen van adequate maatregelen blijven de risico’s beperkt.

Algemeen

Wij bezitten een relatief groot aantal gebouwen. Deze gebouwen moeten op een adequate manier worden beheerd, geëxploiteerd en onderhouden. Het complete beheer is gecentraliseerd, onder andere via TOPdesk. Het cluster Centrale Beheersorganisatie Gebouwen (CBG) is hiervoor verantwoordelijk. Voor het onderhoud wordt gewerkt met een meerjarenonderhoudsplan per gebouw. In de begroting zijn alle kosten en baten die behoren tot de centrale beheersorganisatie bij elkaar gezet, zodat hiervoor de (budget)verantwoordelijkheid is gewaarborgd.

Kwaliteit

De raad heeft het kwaliteitsniveau van het uit te voeren onderhoud vastgesteld. Uitgangspunt hierbij is vervanging van het bestaande, sober en doelmatig. Dit houdt in dat we per gebouw bekijken welke onderhoudsactiviteiten uitgevoerd moeten worden om het huidige gebruik ongehinderd voortgang te laten vinden en geen achterstallig onderhoud te laten ontstaan.
Uiteraard doen we dat binnen deze kaders zo duurzaam mogelijk en kijken we bij geplande vervangingen naar de meest duurzame en energiezuinige oplossing die binnen de beschikbare financiële middelen mogelijk is. Ook proberen we, door in de uitvoering verschillende zaken gecombineerd uit te laten voeren door onderdelen door te schuiven of juist naar voren te halen, in de planning zoveel mogelijk voordeel te halen, zodat op het gebied van verduurzaming binnen de voorziening gebouwenonderhoud al zo veel mogelijk gerealiseerd kan worden.
Het hoofddoel binnen de voorziening gebouwenonderhoud blijft echter het onderhouden van de gebouwen die we in bezit hebben en verduurzamen via de routekaart verduurzaming gemeentelijk vastgoed.

Uitvoeringsplannen 

De uitvoeringsplannen voor 2022 zijn grotendeels conform onderhoudsplan en beleid uitgevoerd. De afwijkingen worden verder toegelicht bij het onderdeel financiën.

Ontwikkelingen

In 2019 is ingestemd met de actualisering van de meerjarige onderhoudsplanning 2019-2028 en zijn de financiële consequenties daarvan betrokken bij de integrale begrotingsvoorbereiding 2020. Deze actualisering dient om de vijf jaar plaats te vinden. De vorig jaar aangekondigde actualisatie is niet gerealiseerd door personele onderbezetting vanwege het vertrek van een collega en de extra werkzaamheden die de stormschades hebben gevraagd. Naast het advies actualisering van de jaarschijf 2023 van de voorziening onderhoud gemeentelijke gebouwen maken we separaat alvast een doorkijk en brengen we de consequenties in beeld voor de actualisatie van de meerjarige onderhoudsplanning 2024-2033.

Met betrekking tot het technisch beheer (uitvoeren van onderhoud) werken we in het programma Topdesk samen met onze huisaannemer bouwbedrijf Boogert. Inmiddels zitten we in ons laatste onderhoudscontractjaar, welke loopt tot 1 april 2024. In september wordt in samenwerking met team inkoop een aanbestedingstraject opgestart voor een nieuw meerjarig onderhoudscontract voor de gemeentelijke gebouwen.

Financien 

Binnen de voorziening melden we een overschot aan de lastenkant op het onderhoud van € 261.000. Dit komt met name door een overschot bij het gemeentehuis (€ 95.000) en bij de molens (€ 54.000).

Het overschot bij het gemeentehuis is ontstaan vanwege personele onderbezetting door het vertrek van een collega en de extra werkzaamheden die de stormschades hebben gevraagd. Inmiddels is het voorstel voor herstel van de dakschades bij het gemeentehuis goedgekeurd door de gemeenteraad en opdracht verstrekt voor de uitvoering aan bouwbedrijf Boogert.

Bij de molens is de uitvoering van een drietal opdrachten doorgeschoven naar 2023, doordat de molenmaker geen tijd had doordat zijn planning overliep. Dit betreft zulke specialistische werkzaamheden dat er ook geen beschikbare andere partij voor te vinden is.

Op de overige gebouwengroepen is in totaal € 112.000 overgebleven. 

Hier zijn naast de eerdergenoemde oorzaak van personele onderbezetting door het vertrek van een collega en de extra werkzaamheden die de stormschades hebben gevraagd, verschillende oorzaken voor aan te wijzen: efficiencymaatregelen door combineren van werkzaamheden, goedkoper uitgevallen projecten en zaken die niet noodzakelijk zijn gebleken of zijn doorgeschoven naar 2023 en verder.

Verder zijn er Brim subsidies toegevoegd aan de voorziening van in totaal € 42.000 en is er € 21.000 teruggevorderd over de afgelopen periode door niet uitgevoerde werkzaamheden. Dit gaan we in de toekomst proberen te voorkomen door de aanvragen Brim subsidie beter af te stemmen op onze meerjarige onderhoudsplannen en ons onderhoudscontract.

Toereikendheid

De voorziening is meerjarig toereikend.

Risico`s

Binnen het gebouwenonderhoud bepaalt de beleidsmatige afdeling in principe wat er wordt uitgevoerd aan onderhoud aan een gebouw binnen zijn/haar beleidsveld. Het is bij een aantal gebouwen zo, dat bepaald is om alleen het hoogstnoodzakelijke aan onderhoud uit te voeren, omdat nog niet duidelijk is wat er met het gebouw gaat gebeuren (bijvoorbeeld afstoting). Verpaupering en vandalisme kunnen hiervan een gevolg zijn/worden.

Algemeen

In het Beheer- en Beleidsplan Openbare Verlichting 2019-2023 zijn onder andere de volgende uitgangspunten opgenomen:

• Het in stand houden van de huidige openbare verlichting, waarbij vervanging plaats vindt op basis van inspectie. Alle masten die de technische levensduur van 40 jaar hebben bereikt worden iedere vijf jaar geïnspecteerd en indien afgekeurd vervangen;
• De beleidsdoelstelling “Aanpassen van de openbare verlichting conform Richtlijn Openbare verlichting NPR 13201 op plaatsen waar projectmatige vervangingen worden uitgevoerd (renovaties, herinrichting en groot wegonderhoud)” continueren. In bestaande situaties, waar nog geen openbare verlichting aanwezig is, plaatsen we geen lichtmasten. Uitzonderingen hierop zijn locaties waar het college of de raad dit noodzakelijk vinden, of de politie of de beleidsmedewerker Openbare Orde en Veiligheid nadrukkelijk verzoekt verlichting te plaatsen. Vanuit het beleidsstuk “Licht en Donker” bestaat ook de mogelijkheid om de openbare verlichting aan te passen. Hiervoor is in 2015 het advies “Maatstaven openbare verlichting buitengebied” vastgesteld.

Uitvoeringsplannen 

Uitvoering van onderhoud en aanpassingen is gebeurd conform het vastgestelde beleid.

Ontwikkelingen

Het onderhoud van de openbare verlichting, uitgevoerd door het bedrijf Swarco, werpt zijn vruchten af. Het aantal lampstoringen was aanmerkelijk minder dan in de voorgaande jaren. De ontwikkeling in dynamische ledverlichting heeft daar mede aan bijgedragen. De oude conventionele armaturen worden standaard door dynamische led armaturen vervangen. Een groot deel van de storingen zat in het netwerk van Stedin.

Kwaliteit

De huidige openbare verlichtingsinstallaties hebben een basisniveau. Eventuele vervanging vond plaats op basis van inspectie. Masten die de technische levensduur hebben bereikt, maar nog in goede staat verkeren, werden niet vervangen. Energie onzuinige armaturen zijn vervangen door led. Deze leverden een energiebesparing op van bijna 8%. De beschikbare middelen zijn afgestemd op het vastgelegde kwaliteitsniveau.

Financiën

Conform het nieuwe beleidsplan Openbare Verlichting verantwoorden we alle lasten op het gebied van openbare verlichting op exploitatiebudgetten. Over 2022 hebben we geen bijzonderheden te vermelden.

Verlichting sportvelden

De bestaande sportveldverlichting is verouderd en binnen een aantal jaren niet meer leverbaar. Daarom gaan we over op ledverlichting. In het vierde kwartaal van 2021 was het onderzoek naar de stand van zaken van de bestaande sportveldverlichting gereed en aan de hand daarvan hebben we in 2022 een meerjarenplan opgesteld om de bestaande verlichting op buitensportaccommodaties te vervangen. Het gaat hierbij om de trainingsvelden; bij de wedstrijdvelden zijn de masten en armaturen in beheer en onderhoud bij de verenigingen.

Risico’s

Op plaatsen waar geen openbare verlichting staat zijn altijd zekere risico’s ten aanzien van verkeersveiligheid en sociale veiligheid. In het beleid is hier voldoende aandacht voor.

Algemeen

De grotere objecten in de openbare ruimte, zoals bruggen en steigers in binnenwateren, muren, trappen en hekwerken, worden structureel geïnspecteerd en onderhouden.  

Daar waar geen kwaliteitsniveau is vastgelegd betreft het feitelijk het schoon, heel en veilig houden van de objecten. Alle (elektrische en hydraulische) installaties moeten voldoen aan de NEN-normen.

Uitvoeringsplannen

In 2022 hebben we de voetgangersbrug in de Grachtweg te Brouwershaven vervangen en is er een vergaande inspectie uitgevoerd op de Zuidhavenpoortbrug.  De oude loopbrug bij het Pontes schoolgebouw is verwijderd en niet vervangen vanwege de andere inrichting van de omliggende infrastructuur. Het uitvoeren van de werken aan de Noordhavenpoortbrug is uitgesteld naar 2023, omdat de begroting niet toereikend bleek en de weersomstandigheden niet meezaten.

Kwaliteit

In 2022 is een begin gemaakt met het opstellen van objectpaspoorten. Ook is begonnen met een inventarisatie van alle kunstwerken en overige objecten. Afspraken met onze contractpartner Haasnoot werden aangescherpt en er is een begin gemaakt met de verlenging van het huidige contract. Door deze acties kunnen we de kwaliteit nog beter bewaken.

Financiën

Omdat we geen actueel beheerplan hebben, werken we met een vast exploitatiebudget voor het onderhoud. Op het exploitatiebudget zijn in 2022 geen bijzonderheden te melden.

Voorziening achterstallig onderhoud objecten
Binnen deze voorziening staat enkel nog de renovatie van de Noordhavenpoortbrug geraamd. We hebben in 2022 € 73.000 extra gedoteerd aan de voorziening hiervoor. Voor een toelichting hierop verwijzen we u naar sub-programma 2.2.

Risico’s

De kwaliteit van de meeste kunstwerken is in beeld. Om risico’s te beheersen voeren we periodiek inventarisaties en inspecties uit en volgen we advies. Het is echter zo dat inspecties op een non destructieve manier worden uitgevoerd en verrassingen hiermee niet zijn uitgesloten. Het blijft van belang, zeker bij oude kunstwerken, de juiste onderzoeken tijdig uit te voeren.

Algemeen

In het meerjarenperspectief is het onderhoud opgenomen om de havens op een adequaat niveau te houden aan de hand van een meerjarenonderhoudsplanning (MJOP) voor de periode 2020 tot en met 2040. Daarbij spelen we ook in op prioriteiten, die vooral in een onderhoudsgevoelig gebied als havens voorkomen. Het dagelijks beheer van de havens berust bij de gemeentelijke havenmeesters, het reguliere onderhoud wordt uitgevoerd door een gespecialiseerde aannemer.

Uitvoeringsplannen

Het regulier onderhoud voeren we met onze partner Aquavia uit op basis van het beginsel en de resultaatafspraak schoon, heel en veilig.

In 2022 hebben we de volgende projecten gerealiseerd:

• Het vervangen van steigers in de jachthaven te Brouwershaven;
• Het conserveren van een damwand in de jachthaven te Brouwershaven;
• Renovatie twee steigers aan zuidelijke strekdam Vluchthaven te Bruinisse.

De restauratie van de kademuren van de Oude Haven is wegens het uitvoeren van een geo-hydrologisch onderzoek gedurende vier seizoenen uitgesteld.

Baggeren

Op basis van het beheersplan Baggeren hebben we in 2022 de jachthaven te Brouwershaven gebaggerd in combinatie met het vervangen van de steigers en elektrische installatie.

Ontwikkelingen

We participeren als gemeente in het project over de kansen van het toepassen van kathodische bescherming op stalen damwanden. We proberen daarmee de levensduur van de stalen damwanden te verlengen en deze ervaringen in ons eigen areaal toe te passen.

Er is een Plan van aanpak (PVA) opgesteld om het beheer en onderhoud aan de glooiingen in onze havens inzichtelijk te maken. Hieruit volgen de maatregelen voor herstel. Het eerste project op basis van dit PVA, is de (zuidelijke) glooiing Vluchthaven te Bruinisse.

Financiën

Voor de toelichting op de verschillen tussen begroot en werkelijk met betrekking tot het havenonderhoud en de investeringen binnen de havens verwijzen we u naar de toelichting bij de sub-programma's 1.1 (handelhavens) en 3.4 (jachthavens).

Voorziening baggerbeheerplan
Binnen de voorziening baggerbeheerplan is in 2022 € 631.000 minder uitgegeven dan begroot. In 2022 stond het baggeren van de het havenkanaal in Zierikzee op de planning. Dit project is nog niet gestart, omdat er sprake is van een verplichte ontheffing in het kader van de wet Natuurbescherming. Om deze ontheffing te krijgen moet er eerst een natuurtoets plaatsvinden. Het baggeren is daarom uitgesteld naar het derde kwartaal van 2023. Het gedeelte dat we dekken uit de havenexploitatie was al eerder bij een financiële rapportage doorgeschoven naar 2023.

Toereikendheid
De voorziening is meerjarig toereikend. Actualisatie heeft plaatsgevonden via het advies onderhoud havens en baggeren dat in de raad van december 2019 is vastgesteld.

Havens

In de raad van december 2019 is besloten om, conform het advies onderhoud havens en baggeren, vanaf 2020 te stoppen met het werken met een onderhoudsvoorziening. Het saldo van de voorziening is toegevoegd aan de algemene reserve. Het onderhoud verantwoorden we vanaf 2020 op exploitatiebudgetten. Via het ook in de raadsvergadering van december 2019 vastgestelde investeringsplan zijn bovendien investeringskredieten geraamd voor de komende periode.

Risico’s

Er blijft altijd een klein risico dat door niet tijdig gesignaleerde gebreken in de havens schades of ongevallen ontstaan. Het risico op schades en ongevallen door gebreken in de havens wordt zoveel mogelijk ondervangen door controle van de havenmeesters en Aquavia op eventuele calamiteiten.

Het noodzakelijke inzicht in de consequenties van beheer en onderhoud van de kapitaalgoederen is voldoende. In 2022 was het verder optimaliseren van het beheersproces wederom het speerpunt.

Voor het onderdeel wegen en riolering is er een nieuwe beleidsperiode gestart. Wat het onderdeel groen betreft was 2022 een bijzonder jaar, de stormen in het begin van het jaar, de tornado welke over ons eiland trok en de extreem droge winter maakten dat alle zeilen moesten worden bijgezet. Met het opstellen van een nieuw groen beleids- en beheerplan in 2023 krijgen we zicht in ons groenareaal en de gevolgen van klimaatverandering en welke financiële consequenties dat met zich meebrengt.

Het onderdeel kunstwerken en overige elementen is grotendeels op orde. Het blijft zaak om de juiste onderzoeken tijdig uit te voeren.