Uiteenzetting van de financiële positie en de toelichting

In de Toelichting op de staat van baten en lasten vermelden wij de meerjarig beschikbare budgettaire ruimte op basis van bestaand beleid en laten wij zien wat de invloed is van de te honoreren prioriteiten en  dekkingsmogelijkheden die wij uw raad voorstellen. In dit hoofdstuk maken wij voor u te gevolgen van de te honoreren prioriteiten en dekkingsmogelijkheden transparant. Daarmee geven wij inzicht in de financiële positie. 

Zoals is toegelicht in het onderdeel Toelichting op de staat van baten en lasten is het saldo van de budgettaire ruimte na het dekkingsvoorstel voor de door ons voorgestelde te honoreren prioriteiten als volgt:  (x € 1.000):

Bij het aanbieden van de Kadernota programmabegroting 2025-2028 brachten wij de uitbreidingsinvesteringen al zo goed mogelijk in beeld. In het overzicht Te honoreren prioriteiten 2025–2028 geven wij u inzicht in welke prioriteiten wij in de programmabegroting 2025-2028 hebben opgenomen en u voorstellen vanuit uw budgetrecht te honoreren.. 

Met de prioriteiten die wij u voorstellen te honoreren volgen wij uw lijn om eerst af te maken waar we aan begonnen zijn vanuit het Raadsakkoord en het Coalitieakkoord. Echter zien wij dat hier de kosten van stijgen. Het benodigde budget voor het realiseren van een nieuw poppodium in Zierikzee is hier een voorbeeld van. Daarnaast nemen wij die prioriteiten op die nodig zijn om te (blijven) voldoen aan onze wettelijke taken. In het overzicht kunt u lezen aan welke activiteit (2e w-vraag of algemeen) deze prioriteiten bijdragen.

Dit betekent ook dat wij een aantal uitbreidingsinvesteringen zoals aangekondigd bij de Kadernota nu nog niet opnemen in deze programmabegroting. Wij stellen voor deze te betrekken bij de Kadernota voor de programmabegroting 2026-2029. In het Overzicht nog niet te honoreren prioriteiten vindt u welke dat zijn.

In onderstaande tabel geven wij weer wat de totale structurele en incidentele gevolgen zijn van de voorgestelde te honoreren prioriteiten:

De toezichthouder van de provincie Zeeland toetst voor haar oordeel over onze begroting of deze structureel sluitend is. Voor het inzicht in het structurele begrotingssaldo en in het kader van duurzaam beleid, stellen we voor de incidenteel te honoreren prioriteiten te dekken met incidentele middelen. Hiermee houden we zuiver zicht op het structurele begrotingssaldo. Voor de dekking van de incidenteel te honoreren prioriteiten is de algemene reserve voor de gemeente een aangewezen dekkingsmiddel. We stellen dan ook voor om de incidentele prioriteiten te dekken uit de algemene reserve. Deze dekking is als zodanig in de u voorliggende programmabegroting verwerkt. 

Binnen de algemene reserve is voldoende ruimte om deze incidentele dekking op te vangen. Het saldo is aanzienlijk hoger dan vastgelegd in ons beleid (minimum € 4,0 miljoen) en ons weerstandsvermogen blijft ruim boven het vereiste van 1,5 keer het gekwantificeerde risicoprofiel. Dit wordt mede veroorzaakt door het over 2023 ontvangen dividend van de ZEH en het positieve rekeningsaldo in de jaarstukken 2023. 
Hierna geven wij u het onderdeel algemene reserve inzicht in het verloop van deze reserve na aftrek van de incidentele prioriteiten. 

De structurele prioriteiten komen ten laste van de budgettaire ruimte. Na het verwerken van de financiële consequenties van de structurele prioriteiten ziet de budgettaire ruimte er als volgt uit:

Om de budgettaire ruimte te verruimen  zien wij mogelijkheden om de volgende inkomsten structureel te verhogen:

Uit bovenstaande tabel blijkt dat we nog steeds een begrotingstekort hebben. In onderstaande tabel laten we hiertoe de dekkingsvoorstellen zien: 

De stand en het verloop van de reserves en voorzieningen
Voor de financiële positie is ook de stand en het verloop van de reserves en voorzieningen van belang. Voor het inzicht hierin verwijzen wij u naar de betreffende overzichten. Gezien de voorstellen ter dekking van de te honoreren prioriteiten en negatieve en positieve begrotingssaldi, gaan wij hier specifiek in op de gevolgen daarvan op de reserve uitvoering Strategische visie en de algemene reserve.

Het raadsvoorstel over de septembercirculaire 2024 ontvangt de raad in de tweede helft van oktober 2024. Dit voorstel staat op de agenda van de begrotingsraad van 4 en 7 november 2024. De financiële consequenties hiervan betrekt uw raad bij de behandeling van de programmabegroting 2025-2028.

In het overzicht Te honoreren prioriteiten 2025–2028 zijn de beleidsvoornemens en uitbreidingsinvesteringen opgenomen die wij de raad voorstellen te honoreren. 

In bovenstaande tabellen is in de laatste kolom aangegeven waar in de begroting de toelichting van de betreffende prioriteit te vinden is. Voor de prioriteiten waar elders in de begroting geen toelichting is opgenomen volgt deze hieronder:

Aansluitpunt riolering passagiersschepen Bruinisse 
Met ingang van 1 januari 2025 geldt er een lozingsverbod voor zowel ‘grijs’ (water uit keukens en wasruimtes) als ‘zwart’ water (afkomstig van een toilet) afkomstig van alle passagiersschepen, zoals riviercruise- en hotelschepen, dagtochtschepen, charterschepen en rondvaartboten die meer dan 12 personen kunnen vervoeren. Om deze schepen te faciliteren is er een inname punt nodig voor het benoemde afvalwater. Doordat dit soort schepen in de vluchthaven van Bruinisse aanmeren is er daar een aansluitpunt op het riool nodig. 
 
Vervangen landingsmat en beschermbak polsstokinstallatie bij atletiekvereniging AV Delta Sport in Zierikzee
De landingsmat van de polsstokinstallatie is versleten en aangevreten door konijnen en ander ongedierte. Omdat de regels van de KNAU (atletiekbond) zijn aangepast is de afmeting van de mat ook veranderd. Bij de vervanging van de landingsmat moeten we daarom ook de beschermbak vervangen. Om konijnenvraat in de toekomst te voorkomen voeren we deze uitvoeren met een liftsysteem, zodat wildvraat in de toekomst niet meer mogelijk is. 

Project akkerranden 
In navolging van de motie “akkerrandenproject” stellen we een plan van aanpak voor de voortzetting hiervan per 1 januari 2025. Op de lijst te honoreren prioriteiten 2025-2028 nemen wij voor de uitvoering hiervan een structureel bedrag op van € 50.000 per jaar. 

Opstellen woonzorgvisie 
Vanaf 2026 geldt de wettelijke verplichting voor gemeenten om een woonzorgvisie te hebben. Vanwege de gewenste en noodzakelijke herijking van de woonvisie is er voor gekozen om nu al de woonvisie te vervangen door een woonzorgvisie. Voor een gedegen en volwaardige woonzorgvisie is het inhuren van expertise noodzakelijk.

Integrale waterberging Burgh-Haamstede 
 Voor diverse huidige en toekomstige ontwikkelingen in Burgh-Haamstede willen we circa 350 m3 waterberging realiseren. Daarbij optimaliseren we in samenspraak met het Waterschap Scheldestromen de bestaande watergangen naar deze waterberging toe . 

Medewerker Basis administratie gebouwen (BAG) en tool voor mutatiesignalering 
Het huidige takenpakket is in de afgelopen jaren uitgebreid. Zo zijn er de structurele taken mutatiesignalering en de nameting van gebruiksoppervlakte naar aanleiding van vragen vanuit de Samenwerking belastingen voor de WOZ erbij gekomen. Daarnaast hebben we nog het nodige te doen om de BAG-registraties verder kwalitatief op orde te brengen en te houden. Zo hebben we nog een forse opgave in het in kaart brengen van alle vergunningvrije bouwwerken op recreatieterreinen.

Digitalisering ontheffingensysteem
Ons huidige ontheffingensysteem gaan we actualiseren en digitaliseren. Door het systeem te digitaliseren hebben we ten alle tijden een actueel beeld van ontheffingen en sorteren we voor op het mogelijk gaan handhaven met camera’s. Voor het uitbouwen van ons bestaande parkeervergunningensysteem naar een digitaal ontheffingensysteem hebben we externe expertise nodig. 
 
Uitvoeringsbudget Cultuurvisie 2025-2028
Betreft een jaarlijks uitvoeringsbudget om de aan de Cultuurvisie gekoppelde activiteiten uit te kunnen voeren. 
 
Onderhoud kunst in de openbare ruimte
Voor het onderhoud van kunst in de openbare ruimte zijn middelen nodig om onderhoudsachterstand en onherstelbare schade aan kunst in de openbare ruimte te voorkomen.

AED eiland dekkend netwerk
We zetten in op een AED met een eiland dekkend netwerk waarin onderhoud, controle en een vrijwilligerspool structureel is geborgd.

Restauratiekosten carillon Zuidhavenpoort en Gasthuiskerk/Beuze Zierikzee
Voor de restauratie van het carillon van de Zuidhavenpoort en de Gasthuiskerk/Beuze in Zierikzee nemen we een investeringskrediet op als cofinanciering voor 2 subsidieaanvragen bij de Provincie Zeeland. 

Subsidies
In de de lijst te honoreren prioriteiten zijn verscheidende aanvragen van organisaties gehonoreerd. Het gaat in totaal om 7 organisaties waarbij sprake is van tijdelijke en structurele verhogingen. Het gaat hierbij om verhogingen vanwege uiteenlopende redenen. Zo gaat het om verlenging van activiteiten, maar ook om compensatie van stijgingen van energie- en/of personeelslasten die niet opgevangen kunnen worden binnen de reguliere indexaties. De grootste stijgingen hebben wij toegelicht bij de betreffende activiteiten.