Overzicht van de algemene dekkingsmiddelen

In de programma’s worden baten en lasten opgenomen en toegelicht die een direct verband hebben met die programma’s. Binnen onze gemeente komen baten en lasten voor welke niet aan een programma zijn toe te rekenen. Conform het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) presenteren we deze in dit afzonderlijk Overzicht van de algemene dekkingsmiddelen. Dit betreft de volgende baten en lasten:

De volgende lokale heffingen worden verantwoord onder de algemene dekkingsmiddelen:

• Onroerende zaakbelastingen
• Forensenbelasting
• Toeristenbelasting
• Precariobelasting
  

Tot de algemene dekkingsmiddelen behoren niet de rioolheffing en de afvalstoffenheffing, omdat deze een vastgesteld bestedingsdoel hebben. Voor een toelichting op de lokale heffingen verwijzen we naar de gelijknamige paragraaf.

De ramingen in deze programmabegroting zijn gebaseerd op de uitkomsten van de meicirculaire 2025 (vast te stellen door de raad op 25 september 2025). De ramingen van de algemene uitkering zijn in lopende prijzen. 

Algemene uitkering
Vanaf 2024 past het Rijk een nieuwe financieringssystematiek toe. Het Rijk baseert het volume accres op een 8-jaars historisch gemiddelde van de ontwikkeling van het bruto binnenlands product (bbp).  De koppeling van het accres aan de ontwikkeling van het bruto binnenlands product (bbp) zorgt voor een stabiele en beter beheersbare financiering voor gemeenten. Het Rijk zou deze nieuwe financieringssystematiek eigenlijk pas in 2027 invoeren. Om de negatieve gevolgen van de vervoegde ingangsdatum op te vangen, ontvangen we als gemeente een incidentele compensatie. In 2026 tot en met 2029 compenseert het Rijk de negatieve effecten volledig.

Jeugdzorg            
De Hervormingsagenda Jeugd 2023–2028, definitief vastgesteld in juni 2023 door het Rijk, de VNG en betrokken partijen, heeft als doel de jeugdzorg beter, effectiever en financieel houdbaar te maken. In dit kader ontvangt onze gemeente extra middelen via het gemeentefonds.

Meicirculaire 2023 en 2025: Voor 2024 en 2025 zijn respectievelijk € 1.454 miljoen en € 954 miljoen beschikbaar gesteld voor jeugdzorg. Oorspronkelijk geplande besparingen zijn bevroren, en aanvullende maatregelen van € 100 miljoen in 2024 werden door vertraging van de Hervormingsagenda niet doorgevoerd, budgettair neutraal.

Oorspronkelijke geplande korting 2026–2027: In de oorspronkelijke plannen zou het gemeentefonds in 2026 een korting van circa € 961 miljoen ondervinden, oplopend naar ruim € 1 miljard in 2027.

Demping van de terugval in het gemeentefonds: In april 2024 is afgesproken dat deze kortingen fors worden verzacht. Vanaf 2026 ontvangt het gemeentefonds structureel € 500 miljoen extra, oplopend naar € 511 miljoen vanaf 2027. Deze demping beperkt de financiële druk op gemeenten en ondersteunt de continuïteit van de jeugdzorg.

Taakmutaties 2026–2030: Daarnaast reserveert de Meicirculaire 2025 extra budget via specifieke taakmutaties, van € 356 miljoen in 2026 aflopend naar € 342 miljoen in 2030. Deze middelen worden verdeeld op basis van jeugdzorgspecifieke maatstaven, zodat elke gemeente ontvangt volgens haar profielkenmerken en zorgvraag.             

Btw-compensatiefonds
Het btw-compensatiefonds (BCF) is een apart fonds dat gemeenten compenseert voor betaalde btw over goederen en diensten voor hun niet-ondernemersactiviteiten (publiekrechtelijke taken). Het BCF heeft een plafond. Dit plafond muteert jaarlijks met het accrespercentage. Als de gezamenlijke declaraties van alle gemeenten onder dit plafond blijven, dan stort het Rijk het verschil terug in het gemeentefonds. Bij een overschrijding volgt een uitname. Gemeenten mogen een structurele stelpost opnemen ter grootte van de ruimte onder het plafond van het jaar 2024. Voor onze gemeente gaat dit over een bedrag van € 638.000. Wij zetten voor de komende jaren het volledige bedrag van € 638.000 in als extra inkomsten uit het gemeentefonds.

De gemeente bezit aandelen in diverse vennootschappen die dividend uitkeren. De hoogte van deze dividendopbrengsten is afhankelijk van het bedrijfseconomische resultaat van de betreffende vennootschappen. De dividendbaten worden op twee plaatsen verantwoord: reguliere dividenden onder het programma Algemene Dekkingsmiddelen en dividenden vanuit nutsbedrijven onder sub-programma 1.1. Vanuit dat programma worden de structurele dividendopbrengsten conform bestendig beleid toegevoegd aan de reserve Uitvoering Strategische visie.

Onder de algemene dekkingsmiddelen ramen wij de bespaarde rente. Dit betreft de berekende rentevergoeding over het eigen vermogen (reserves). Voor voorzieningen wordt alleen bespaarde rente berekend indien deze tegen contante waarde zijn gewaardeerd. De bespaarde rente vormt een structurele inkomstenpost in de begroting.

Binnen het taakveld treasury budgetteren wij de rentelasten van de langlopende geldleningen en de rentebaten. Conform de vereisten van het BBV worden deze rentelasten toegerekend aan de betreffende taakvelden waar de investeringen voor plaatsvinden. Dit gebeurt via een rente-omslagpercentage en via directe rentetoerekening in het geval van projectfinanciering. Na deze doorbelasting resteert er geen saldo op het taakveld treasury.  

De ramingen in de programmabegroting zijn geïndexeerd met de in de Kadernota 2026-2029 vastgestelde indexeringspercentages. De enkelvoudige indexering voor 2026 is in de programma’s verwerkt. Het vanaf 2027 geraamde bedrag voor de samengestelde indexering nemen wij centraal bij de algemene dekkingsmiddelen op. 

Hieronder vallen onder andere:

• de post onvoorzien, die wordt gebruikt als dekking voor lasten die niet in de begroting opgenomen zijn;
• nog niet verdeeld bedrag voor inhuur van derden;
• lasten van heffing en invordering lokale heffingen;
• gereserveerde middelen voor cofinanciering InterBestuurlijk Programma (IBP);
• overige algemene baten en lasten.