Overzicht van de algemene dekkingsmiddelen

In de programma’s worden baten en lasten opgenomen en toegelicht die een direct verband hebben met die programma’s. Binnen onze gemeente komen baten en lasten voor welke niet aan een programma zijn toe te rekenen. Conform het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) presenteren we deze in dit afzonderlijk Overzicht van de algemene dekkingsmiddelen. Dit betreft de volgende baten en lasten:

De volgende lokale heffingen worden verantwoord onder de algemene dekkingsmiddelen:

• onroerende zaakbelastingen
• forensenbelasting
• toeristenbelasting
• precariobelasting
  

Tot de algemene dekkingsmiddelen behoren niet de rioolheffing en de afvalstoffenheffing, omdat deze een vastgesteld bestedingsdoel hebben. Voor een toelichting op de lokale heffingen verwijzen we naar de gelijknamige paragraaf.

De ramingen in deze programmabegroting zijn gebaseerd op de uitkomsten van de meicirculaire 2023 (vast te stellen door de raad op 28 september 2023). De ramingen van de algemene uitkering zijn in lopende prijzen. 

Nieuwe financieringssystematiek
Waar voorheen de toe- en afname van het Gemeentefonds (accres) werd berekend via de ‘samen trap op, samen trap af’ systematiek wordt sinds de meicirculaire 2022 het accres gesplitst in een volume- en een nominaal deel, waarbij het nominale deel ter compensatie is van loon- en prijsstijging en het volumedeel ter compensatie van bevolkingstoename en reëel accres. 

In de meicirculaire 2023 zijn de loon- en prijsbijstellingen voor de jaren 2023 tot en met 2027 bijgewerkt en is sprake van een opwaartse bijstelling voor alle jaren. Het volumedeel is voor de periode 2022-2025 bevroren op de stand van de Voorjaarsnota 2022. Dit betekent dat de acresstanden voor de jaren 2022-2025 nog slechts zullen wijzigen als gevolg van loon- en prijsontwikkelingen.

Vooruitlopend op een nieuwe financieringssytematiek heeft het kabinet in de septembercirculaire 2022 in 2026 eenmalig € 1 miljard beschikbaar gesteld. Dit bedrag is in de meicirculaire 2023 vanaf 2027 structureel opgenomen. 

In de meicirculaire 2023 is een beschrijving van de hoofdlijnen van een nieuwe financieringssystematiek opgenomen. De nieuwe financieringssystematiek houdt in dat de volumeontwikkeling van het gemeentefonds vanaf 2027 wordt gebaseerd op een historisch gemiddelde van de ontwikkeling van het bruto binnenlands product (bbp). Hiervoor is in de Voorjaarsnota 2023 een budget gereserveerd van € 150 miljoen in 2027 en € 300 miljoen in 2028. In de meicirculaire 2023 is de nieuwe financieringssystematiek nog niet verwerkt.

Jeugdzorg 
Het Rijk en de VNG hebben 18 april dit jaar een financieel principeakkoord bereikt voor de Hervormingsagenda Jeugd. In de meicirculaire 2023 wordt voor jeugdzorg, onder voorbehoud van omzetting naar een definitief akkoord op de Hervormingsagenda, voor 2024 € 1.454 miljoen en voor 2025 € 954 miljoen beschikbaar gesteld. 

Verder is één van de financiële afspraken in het principeakkoord dat de huidige besparingsreeks van € 374 miljoen voor 2023, € 463 voor 2024, € 570 voor 2025 voor 2023 tot en met 2025 bevroren is op het niveau van € 374 miljoen. Voor 2026 staat de besparing, zoals voorzien, op € 961 miljoen en loopt op tot iets meer dan € 1 miljard voor 2027. Ook zijn afspraken gemaakt over de aanvullende besparing van € 100 miljoen voor 2024, waarbij de Rijksoverheid de verantwoordelijkheid heeft om deze besparing in te vullen met (wettelijke) maatregelen. Voor 2024 geldt dat de geraamde extra besparing van € 100 miljoen vanwege een vertraging in de totstandkoming van de Hervormingsagenda Jeugd is vervallen. Het vervallen van de extra korting voor 2024 heeft geen budgettair effect. Het verloopt budgettair neutraal, omdat gemeenten in de begroting voor Jeugdzorg rekening moeten houden met de voorgenomen besparing en een lagere raming voor de uitgaven. 

In de algemene uitkering hadden we middels een stelpost al rekening gehouden met deze ontwikkelingen. Alleen het bevriezen van de besparingen van 2024 en 2025 op het niveau van 2023 heeft een voordelig effect voor de algemene uitkering in 2024 en 2025. 

Btw-compensatiefonds
Een eventueel overschot in het BTW-compensatiefonds (BCF) wordt toegevoegd aan het gemeentefonds en na afloop van het jaar uitgekeerd aan gemeenten. Wij houden in de begroting geen rekening met een mogelijk overschot in het BCF.

De gemeente bezit aandelen in diverse vennootschappen, die als het bedrijfseconomische resultaat het toelaat, dividend uitkeren. Met ingang van 2022 begroten we structureel dividendopbrengsten van GBE Aqua, die we toevoegen aan de reserve Strategische visie. 

Onder de algemene dekkingsmiddelen wordt de bespaarde rente geraamd. Dit is de rente die wordt gerekend over de eigen financieringsmiddelen (reserves en voorzieningen). De bespaarde rente vormt een structurele inkomstenpost in de begroting.  Het rente tarief voor de bespaarde rente is herberekend en naar beneden bijgesteld. Het bespaarde rentebedrag is derhalve afgenomen.

Op het taakveld treasury budgetteren wij de rentelasten van de langlopende geldleningen en de rentebaten. Conform de vereisten van het BBV worden deze rentelasten toegerekend aan de betreffende taakvelden waar de investeringen voor plaatsvinden. Dit gebeurt via een rente-omslagpercentage en via directe rentetoerekening in het geval van projectfinanciering. Na deze doorbelasting resteert er een klein saldo op het taakveld treasury.  Deze afwijking ontstaat, omdat na de berekening van het rente-omslagpercentage nog mutaties plaatsvinden binnen de investeringskredieten. Wij verwijzen u hiervoor ook naar de paragraaf Financiering.

De ramingen in de programmabegroting zijn geïndexeerd met de bij de in de Kadernota 2024-2027 vastgestelde indexeringspercentages. De enkelvoudige indexering voor 2024 is in de programma’s verwerkt. Het vanaf 2025 geraamde bedrag voor de samengestelde indexering nemen wij centraal bij de algemene dekkingsmiddelen op. 

Hieronder vallen onder andere:

• de post onvoorzien, die wordt gebruikt als dekking voor lasten die niet in de begroting opgenomen zijn;
• nog niet verdeeld bedrag voor inhuur van derden;
• lasten van heffing en invordering lokale heffingen;
• gereserveerde middelen voor cofinanciering InterBestuurlijk Programma (IBP);
• overige algemene baten en lasten.

Exploitatie	Realisatie 2022	Begroting 2023	Begroting 2024	Begroting 2025	Begroting 2026	Begroting 2027
Dividend	-1.465	-2.453	0	0	0	0
Financieringsfunctie	-334.486	-152.317	-61.432	-166.650	96.400	162.663
Lokale Heffingen	-861.522	-1.115.905	-979.290	-979.290	-979.290	-979.290
Overige algemene dekkingsmiddelen	-288.691	-2.057.037	-1.045.058	-3.325.109	-4.706.961	-6.986.001
Totaal lasten	-1.486.164	-3.327.712	-2.085.780	-4.471.049	-5.589.851	-7.802.628
Algemene uitkering	62.034.730	64.582.607	69.897.099	74.005.106	70.377.547	73.242.855
Bespaarde rente	749.764	1.541.713	1.261.519	1.261.519	1.261.519	1.261.519
Dividend	54.241	27.500	27.500	27.500	27.500	27.500
Financieringsfunctie	14.792	919.578	29.718	29.859	30.000	30.000
Lokale Heffingen	24.466.612	24.322.023	25.337.175	25.458.993	25.548.463	25.637.933
Overige algemene dekkingsmiddelen	219.579	0	0	0	0	0
Uitkering deelfonds sociaal domein	4.372.435	4.295.125	4.146.456	4.089.300	3.953.766	3.751.777
Totaal baten	91.912.153	95.688.546	100.699.467	104.872.277	101.198.795	103.951.584
Geraamd totaal saldo lasten en baten	90.425.989	92.360.834	98.613.687	100.401.228	95.608.944	96.148.956
Stortingen	-17.656.014	-6.680.154	-2.175.787	-3.796.144	-519.506	-591.141
Onttrekkingen	10.811.810	13.621.026	4.460.633	1.166.550	950.913	1.235.913
Mutaties in reserves	-6.844.204	6.940.872	2.284.846	-2.629.594	431.407	644.772
Geraamd resultaat	83.581.785	99.301.706	100.898.533	97.771.634	96.040.351	96.793.728